Kinabukasan, agad akong tumalon mula sa kama nang marinig kong tinatawag ako ni Cassandra mula sa labas.
"Ayos ka lang ba, Labanos?" tanong niya.
"Okay lang ako, Cass. Ano'ng ginagawa mo dito? Baka makita ka ni Tiyang Susan at magalit din siya sa'yo."
"Huwag kang mag-alala, Labanos. Kasama ko si Mama. Kausap niya ngayon si Tiyang Susan mo."
Talaga! Dali-dali akong sumilip sa maliit na butas sa kawayan ng dingding namin at nakita ko si Tiyang Susan at Aling Kapra na nag-uusap. Ano kaya ang pinag-uusapan nila? Seryoso ang mga mukha nila.
Bumalik ako sa pag-upo sa gilid ng kama nang makita kong pumasok sa bahay si Tiyang Susan kasama si Aling Kapra. Binuksan niya ang pintong nakalock.
"Ayos ka lang ba, Maria?" tanong ni Aling Kapra sa akin.
"Opo, Aling Kapra. Bakit po kayo nandito?" nagtatakang tanong ko sa kanya.
"Simula ngayon, malaya ka na, Maria. Pero hindi ibig sabihin na magiging maayos na ang lahat at puwede mo nang gawin ang gusto mo. Puwede kang sumama kay Kapra pababa ng bundok para mag-ani ng mais," diretsong sagot ni Tiyang Susan.
Isang ngiti ang sumilay sa aking labi nang marinig ko ang sinabi ni Tiyang Susan.
"Salamat po, Tiyang Susan. Susundin ko po ang payo niyo," mabilis kong pasasalamat. Napansin kong nakatingin si Tiyang Susan kay Aling Kapra, na may kapansanan sa paningin, pero hindi siya pinansin ni Aling Kapra.
"Salamat po sa pagpunta, Aling Kapra."
"Ayos lang, Maria. Tandaan mo ang sasabihin ko ngayon: kahit anong mangyari, huwag kang susuko. At alam kong isang araw, magiging maayos ang lahat."
"Ano po ang ibig n'yo pong sabihin, Aling Kapra?" naguguluhan kong tanong.
"Kung gusto mong makaalis dito, sabihin mo lang sa akin. Tutulungan kita. At saka, ito ay galing kay Don Miguel," sabay abot sa akin ng isang maliit na kahon ng karton.
"Ha! Para sa akin po? Pero bakit, Aling Kapra?"
"Hindi ko rin alam, Maria. Parang gusto ka ni Don Miguel." Bigla akong tumingin sa kanya nang diretso.
"Ha? Pero bakit ako? Ano ba ang ibig sabihin ng gusto ka ng isang lalaki, Aling Kapra?" Sabi ni Tiyang Susan, masama iyon.
Mabilis na ipinaliwanag ni Aling Kapra sa akin para maintindihan ko ang ibig niyang sabihin, pero parang ama ko si Don Miguel. "Hindi ko siya gusto, Aling Kapra, at natatakot ako sa kanya."
"Huwag kang matakot sa kanya, Maria. Mabait si Don Miguel. Narinig kong naibenta ni Tiyang Susan mo ang dalawang ektarya ng lupa niyo," "Talo si Susan sa casino noong nakaraang linggo, Maria. Sigurado akong may gagawin siya sa iyo. Kaya dapat kang maging handa sa anumang mangyari."
"Po," sagot ko. Bigla akong kinabahan nang marinig ang sinabi ni Aling Kapra.
Pagkatapos ng usapan ko kay Aling Kapra, dumiretso ako sa talon. Doon, malinaw ang pag-iisip ko nang walang anumang istorbo. Ano kaya ang ibig sabihin ni Aling Kapra sa sinabi niya kanina? Dapat akong maghanda sa anumang mangyayari sa akin?
Wala akong maintindihan sa nangyayari. Ibinenta ni Tiyang Susan ang dalawang ektarya ng lupa namin dahil natalo siya sa sugal sa casino. At ano naman ang kinalaman ko doon? Tanong ko sa sarili ko. Napabuntong-hininga ako, tapos bigla akong lumingon nang makaramdam ako ng mga matang nakatingin sa akin.
"Sino 'yan?" bulalas ko, pero walang sumagot. Baka nagkamali lang ako ng tingin. Umiling ako at naglakad sa tubig.
Ang sarap maligo sa talon; ang lamig at linaw ng tubig. Napangiti ako habang naglalakad sa tubig. Para bang nawala ang lahat ng problema ko sa sandaling iyon.
Bigla akong napatili nang makita ko ang isang lalaki na hindi kalayuan sa akin, naghuhugas ng kamay at mukha.
Nagulat siya at tumalon mula sa pagkakaupo nang makita ako.
"Miss, hindi ko sinasadya," mabilis niyang sabi, ang mga mata niya ay nakatitig sa akin. Manipis ang aking damit at palda, at makikita ang buong katawan ko kung mabasa ito.
Napasigaw ako nang makita kong nakatitig siya sa akin ng matagal. Mabilis siyang tumalikod, kaya nagmamadali akong umahon sa tubig at kinuha ang tuwalya na nakasabit sa maliit na puno. Mabilis siyang lumingon sa akin at sinabi,
"Miss, hindi ko sinasadya. Pasensya na; hindi ko alam na may tao dito," mabilis niyang paliwanag. Lumingon ako sa kanya at tiningnan ang mukha niya.
Mukhang mayaman ang pamilya niya, at gwapo rin siya. Bagay na bagay sa kanya ang puting kamiseta na suot niya. Iniwan ko siya habang kausap pa niya ako.
"Miss, galit ka ba?" tanong niya, sumusunod sa akin habang nagsasalita.
"Miss," ulit niya, hinawakan ang braso ko. Agad kong kinagat ang braso niya at tumakbo nang mabilis palayo sa kanya. Parang hindi tumatapak sa lupa ang mga paa ko habang tumatakbo ako. Bigla akong nahawakan ng isang tao sa braso.
"Ma, anong nangyari?" agad na tanong ni Simon.
"Simon," tawag ko sa kanya at hinawakan ang laylayan ng kanyang damit habang hinihingal ako.
"Ma, anong problema? At bakit basa ang damit mo?" tanong niya ulit. Umiling ako sa kanya at sinabi,
"Simon, pwede mo ba akong iuwi ngayon?" Nagmamakaawa ang mga mata ko sa kanya. Parang napako ang mga paa ko sa lupa, hindi makagalaw dahil sa takot na nararamdaman ko.
"Miss," biglang sabi ng lalaki, lumitaw sa harap namin.
"Pasensya na, Miss, hindi ko talaga sinasadya," mabilis niyang humingi ng tawad. Napakapit ako nang mahigpit sa damit ni Simon.
"Ma, may ginawa ba sa'yo 'tong lalaking 'to?" agad na tanong ni Simon. Umiling ako sa kanya.
"Wala akong ginawang masama sa kanya, bro," mabilis na paliwanag ng lalaki.
"Pasensya na kung natakot ko ang kapatid mo. Nag-aalala lang ako sa kanya kaya sinundan ko siya dito," nagmamadaling paliwanag niya.
Tumingin muna sa akin si Simon bago sumagot sa lalaki.
"Okay lang 'yon, bro. Pasensya na. Hindi sanay makipag-usap sa mga estranghero ang kaibigan ko, lalo na kung hindi niya kilala."
"Ma," Halika na, hinawakan ang kamay ko at hinila ako palayo sa lalaki. Napatingin ako pabalik at nakita kong nakasunod pa rin ang mga mata niya sa amin habang naglalakad kami palayo.
Pagdating namin sa bahay, napansin kong tinaasan ako ng kilay ni Ivy nang makita niyang hawak ni Simon ang kamay ko.
"Ang init pa ng araw, pero nag-a-flirt ka na agad," sabi ni Ivy sa akin.
"Ivy, wala kaming ginagawang masama. Anuman ang iniisip mo dahil nakita mo kaming magkakasama, nagkakamali ka," agad na sagot ni Simon. Pagkatapos ay nagpaalam siya at akmang aalis na, kaya tumango ako sa kanya.
Habang papasok ako sa bahay, biglang hinila ni Ivy ang mahabang buhok ko mula sa likod, dahilan para sumakit ang leeg ko. Nagulat akong tumingin sa kanya.
"Ivy, nasasaktan ako; pakawalan mo na ako." .
"Bata ka pa, pero ang landi mo na, Maria. Wala kang pinagkaiba sa nanay mong puta." Bigla akong napapikit sa sinabi niya.
"Tama si Mama tungkol sa nanay mo, katulad ka niya," habang kinukutya ako.
"Ivy, tigil na!" sabi ko, tinutulak siya palayo. Nagulat siya at hindi makapaniwala.
"Lalaban ka na sa akin ngayon, Maria?" sabi niya, sabay sinampal ako sa mukha.
"Bakit ka galit na galit sa akin, Ivy? Wala naman akong ginawang masama sa'yo! Sinunod ko lahat ng sinabi mo, pati na ang mga utos mo."
"Ano pa ba ang kailangan kong gawin, Ivy, para ipakita mo naman sa akin kahit konting kabaitan?" Tumingin siya sa akin at saka sinampal ang kabilang pisngi ko.
"Makinig ka nang mabuti sa sasabihin ko. Lumayo ka kay Simon. Naiintindihan mo ba?" habang hinihila ang buhok ko.
"Ano bang nangyayari dito?" agad na tanong ni Tatang Danilo nang dumating siya at nakita ang duguan kong labi dahil sa malakas na sampal ni Ivy.
Lumapit siya sa akin at pinunasan ang dugo sa labi ko gamit ang kanyang daliri. Mabilis akong umatras mula sa kanya.
"Huwag kang matakot sa akin, Maria," mabilis na sabi ni Tatang Danilo. Nanlaki ang mga mata ko sa gulat nang bigla niyang sampalin ng malakas si Ivy sa mukha. Nanlaki rin ang mga mata ni Ivy sa gulat habang hawak ang pisngi niya.
"Simula ngayon, huwag mo nang uulitin ang ginawa mo, Ivy," babala ni Tatang Danilo.
"Ivy, bakit ka ganyan? Nagiging spoiled brat ka na. Binigay namin ang lahat at pinag-aral ka ng mabuti."
"Samantala, si Maria ay narito sa bahay buong araw, nagtatrabaho ng husto para kumita ng pera at bayaran ang edukasyon mo."
"Nakakalimutan mo ba na nakakapag-aral ka dahil kay Maria? Kung hindi dahil sa kanya, sa tingin mo ba nakapasok ka sa magandang paaralan na 'yon? Ni minsan, hindi tayo nakarinig ng reklamo mula sa kanya."
"Simula ngayon, hindi ko na hahayaan ang ginagawa mo kay Maria, Ivy. Naiintindihan mo ba ako? Nagsisisi ako dahil nanahimik lang ako at pinanood ko kung ano ang ginagawa niyo sa kanya. Wala akong ginawa para protektahan siya."
Biglang nagsitinginan kaming lahat nang biglang sumulpot si Tiyang Susan sa harapan namin. Agad naman siyang sumagot kay Tatang Danilo.
"Tama ba ang narinig ko, Danilo? Gusto mong protektahan si Maria? Laban sa akin, laban sa sarili mong anak? Paalala lang, ampon ko lang si Maria. O baka may ibang motibo ka? Gusto mo siya? Nakita ko kung paano mo siya titigan."
"Huwag mong sabihin sa akin na naglalaro na naman ang pagka-pervertido mo, Danilo." Dali-dali akong umalis sa kanilang harapan at pumasok sa kwarto ko habang nagtatalo sina Tatang Danilo at Tiyang Susan. Nagulat ako nang biglang bumukas ang pinto.
"Halika rito, hayop ka!" sigaw ni Tiyang Susan, hinila ang braso ko at agad akong sinampal sa magkabilang pisngi.
"Tiyang Susan, pakiusap, tumigil na po kayo. Masakit po."
"Ano ba ang sinabi mo kay Danilo, Maria?" agad niyang tanong, mahigpit na hawak ang braso ko.
"Wala po akong sinabi kay Tatang, Tiyang Susan. Pakiusap, maniwala po kayo sa akin," sagot ko. Tiningnan niya ako mula ulo hanggang paa, saka ngumisi.
"Ivy," tawag ni Tiyang Susan.
"Ma, may kailangan po ba kayo?" sagot ni Ivy, agad na sumulpot sa harapan namin.
"Kunin mo 'yung mga damit na binili ko kanina sa kwarto," agad na utos niya.
Mabilis na sinunod ni Ivy ang utos ni Tiyang Susan.
"Ma, heto na po 'yung mga damit na hinanap niyo," sabi niya habang inaabot ang isang plastic bag.
"Magbihis ka, Maria; lalabas tayo. Kailangan mong magmukhang maganda. Dadalhin kita sa casino ngayon," diretsong sabi niya.
"Hindi po, Tiyang Susan, ayoko pong pumunta doon," sagot ko.
"Huwag kang mag-alala, Maria. Sumama ka lang sa akin. Sino ba ang nakakaalam? Baka swerte ka pala at maibalik natin ang lupain na natalo ko sa sugal noong nakaraang linggo."
"Pero Tiyang, ayaw ko po," sagot ko. Tumingin siya sa akin nang galit at sinampal ako sa mukha.
"Ma, sapat na po 'yan. Tara na, Maria," nakangiting sabi ni Ivy.
"Ayusin mo siyang maigi para maging presentable," sabi ni Tiyang Susan habang inihagis sa akin ang isang damit. Tiningnan ko ito. Biglang bumilis ang t***k ng puso ko nang makita ko ang itim na damit na hanggang tuhod. May bukas na likod ito, V-neckline, at medyo kita ang dibdib ko.
Biglang pumasok sa isip ko ang mga sinabi ni Aling Kapra kahapon. Ito kaya ang ibig niyang sabihin nang sabihin niyang dapat akong maging handa sa anumang mangyayari?
"Ano pa bang ginagawa mo diyan, Maria? Magbihis ka na; aalis na tayo. Pupunta tayo sa bayan ng Isidro ngayon, 'di ba 'yan ang gusto mo?"
"Pasaway ka talagang bata ka, Maria?" Mabilis kong binitawan ang mga damit ko nang makita kong iniabot ni Ivy ang 'Dose porsyento' na kahoy kay Tiyang Susan.
"Magbihis ka na,"
"Pero Tiyang, ayaw ko po," diretso kong sabi, at nagsimula nang tumulo ang luha ko. Agad akong pinaupo at sinimulan na ni Ivy na lagyan ng make-up ang mukha ko. Pagkatapos, pinasuot niya sa akin ang flat sandals na kulay itim na tumutugma sa itim kong damit.