IRINA P.O.V
Nakatayo ako sa labas ng bahay namin, pinagmamasdan ko pa ang papalayong sasakyan nina Daniel, Troy, Marco, at Lucas. Kumaway ako sa kanila habang papalayo sila, ngumingiti pa rin ako dahil sa saya ng gabing iyon. Ang saya ko kapag kasama ko sila, parang lahat ng problema ko nawawala. Pero ngayong umalis na sila, alam kong babalik na naman ako sa realidad.
Huminga ako nang malalim at tumalikod, dumiretso sa gate ng bahay namin. Pagpasok ko, ramdam ko na agad ang bigat ng atmosphere. Tahimik sa paligid pero alam kong hindi magtatagal, may mangyayari na naman.
Pagkapasok ko sa pinto ng bahay, isang malakas na sigaw ang bumulaga sa akin.
"Sutil ka talaga sa pamilyang ito, Irina!" boses ng tatay ko, malakas at puno ng galit.
Hindi na ako nagulat. Sanay na ako. Sa tuwing umuuwi ako, parang may laging hinihintay na bagyo sa loob ng bahay. Ibang-iba sa kung paano ako tratuhin nina Daniel at ng mga kaibigan ko. Sa kanila, nararamdaman ko ang pagmamahal, pero dito sa bahay, ang nararamdaman ko lang ay galit at pagkabigo.
"Hindi ka na naman pumasok sa klase mo, ha?!" sigaw ulit ni Papa. "Ano na namang kalokohan 'yang ginagawa mo? Lagi ka na lang ganyan! Wala ka bang balak na ayusin ang buhay mo?"
Tahimik lang ako, nakatungo, nakikinig. Ayoko nang sumagot dahil alam kong walang silbi. Kahit anong paliwanag ko, hindi naman siya makikinig. Lagi na lang siyang galit. Kahit anong gawin ko, parang kulang pa rin sa kanya.
"Hindi mo ba kayang gayahin ang ate mo?" tuloy niya. "Tingnan mo si Carina! Ang galing-galing niya! Naging fashion designer siya, at tinitingala siya ng lahat! Pero ikaw, ano? Walang kwenta! Puro pagpapasaya lang ng barkada mo ang alam mo! Para kang walang plano sa buhay!"
Ramdam ko ang mga salita niyang parang kutsilyong tumutusok sa akin, pero pinipilit kong maging matatag. Hindi ko kayang magpaliwanag, at ayoko na ring ipagtanggol ang sarili ko. Ang totoo, ayoko na talagang marinig ang lahat ng sinasabi niya. Sanay na ako sa mga ganitong salita mula sa kanya.
"Sa tuwing tinitingnan kita, naaalala ko lang kung gaano ka walang silbi!" patuloy niya. "Lagi mo na lang akong binibigo, Irina. Laging may dahilan para magalit ako sa’yo. Hindi ko alam kung anong klaseng buhay ang magiging future mo kung magpapatuloy ka sa ganitong kalokohan!"
Nararamdaman ko na ang mga luhang gustong pumatak, pero pinipigilan ko. Hindi ako pwedeng magpakita ng kahinaan. Alam ko, kapag nakita niya akong umiiyak, lalo lang siyang magagalit.
"Alam mo ba, kung ako lang ang masusunod, hindi kita papag-aralin! Sayang ang pera, eh!" dagdag pa niya. "Bakit hindi ka mag-effort gaya ng ate mo? Si Carina, kahit noon pa, nag-stand out na! Naging honor student, nagtrabaho para sa dreams niya, at ngayon, successful na! Samantalang ikaw, ano? Lagi kang absent! Ano bang balak mo sa buhay, ha?"
Gusto ko siyang sagutin, gusto kong sabihin na may mga dahilan naman kung bakit ako nag-absent, pero natatakot ako. Ayoko nang pahabain pa ang argument. Nakikita ko na rin sa mga mata niya ang galit, at alam ko na kung magpapatuloy pa ako, baka hindi ko kayanin ang susunod na mangyayari.
"Papa..." mahina kong sabi, pero hindi ko alam kung anong susunod na sasabihin.
"Anong 'Papa'?!" balik niya, galit na galit pa rin. "Wala kang ginagawa kundi biguin ako. Masyado kang malayo sa ate mo! Si Carina, kahit kailan, hindi ako binigyan ng sakit ng ulo. Pero ikaw? Hindi ko maintindihan kung bakit hindi ka na lang magpakabait gaya niya!"
Alam kong hindi ako si Carina. Hindi ko kayang maging tulad niya. Si ate, mula pa noon, palaging mataas ang grades, palaging may focus sa buhay. Ngayon, isa na siyang successful na fashion designer. Malaki ang respeto ng pamilya namin sa kanya. Ako? Wala akong ganun. Parang anuman ang gawin ko, palaging mali.
Nilingon ko si Papa, pero hindi ako makatingin ng diretso. Nakita ko ang mga pasa sa braso ko mula sa huling beses na nagalit siya sa akin, at kahit paano, natatakpan iyon ng body concealer na ginamit ko bago umalis kanina. Ayoko nang malaman ng mga kaibigan ko, dahil sigurado akong magagalit sila. Lalo na sina Daniel at Lucas. Hindi ko kayang sabihin sa kanila, kasi alam kong gagawa sila ng paraan para harapin si Papa, at ayoko ng gulo.
"Mag-aral ka naman ng mabuti, Irina!" tuloy niya. "Hindi ka ba nahihiya sa ate mo? Anong sasabihin ng mga tao kung malaman nilang puro absent ang anak ko? Tinatapon mo lang ang kinabukasan mo! Gawin mo namang maayos ang buhay mo, para sa amin. Para naman matuwa ako kahit konti."
Alam kong kahit anong gawin ko, hindi ko kayang maabot ang mga standards na gusto niya. Hindi ako si Carina, at hindi ako magiging katulad niya. Pero sa bawat pag-uwi ko sa bahay na 'to, parang lagi akong kinukumpara sa ate ko, at parang lahat ng mali ko, lalo lang lumalaki sa mata ni Papa.
"Subukan mo namang magsikap, Irina!" sigaw pa niya. "Hindi ka forever na pwedeng umasa lang sa mga kaibigan mo! Tingnan mo, puro gala lang alam mo! Wala kang ibang ginawa kundi sumama sa kanila. Ano bang napapala mo diyan? Sa tingin mo, hanggang kailan ka tutulungan ng mga 'yan?"
Lalo akong yumuko, hindi ko alam kung paano sasagutin lahat ng sinasabi niya. Gusto kong sumigaw, gusto kong sabihin na hindi lang basta “gala” ang ginagawa ko, na may mga pangarap din naman ako, pero hindi ko kaya. Pakiramdam ko, kahit ano pa ang sabihin ko, walang magbabago.
"Ang hina-hina mo!" patuloy pa rin si Papa. "Kung ako sa'yo, magpakatino ka na! Hindi habang buhay may mga tao kang makakapitan. Lalo na kung puro palpak ang mga ginagawa mo!"
Hindi ko na matiis. Nararamdaman ko na ang mga luhang pilit kong pinipigilan mula pa kanina. Tahimik akong huminga nang malalim, pilit na pinapakalma ang sarili ko. Alam kong kung sumagot ako, mas lalala lang ang sitwasyon. Kaya pinili ko na lang na manatiling tahimik.
Tumalikod ako at dahan-dahang naglakad papunta sa kwarto ko. Hindi ko na pinakinggan ang mga sumunod na sinabi ni Papa. Ayoko na. Gusto ko lang makapasok sa kwarto ko, isara ang pinto, at umiyak. Sa labas, parang perfect ang buhay ko—kasama ko sina Daniel, Lucas, Marco, at Troy, masaya ako. Pero sa loob ng bahay, ibang-iba ang sitwasyon. Sa tuwing nakikita ko si Papa, lagi na lang puno ng galit ang mundo ko.
Pagpasok ko sa kwarto ko, isinara ko ang pinto at sumandal dito, hinihingal at hawak-hawak ang dibdib ko. Hindi ko na napigilan ang luha ko. Hinayaan ko na lang itong tumulo, kasabay ng bigat ng puso ko.
Iniisip ko si Carina, iniisip ko si Papa, at iniisip ko ang sarili ko. Bakit parang kahit anong gawin ko, hindi ako sapat?
*****************
Tahimik akong umiiyak sa kwarto ko, nakayakap sa sarili kong mga braso habang nakaupo sa gilid ng kama. Ramdam ko pa rin ang bigat ng mga sinabi ni Papa, at parang ang lahat ng galit at sama ng loob ko ay sumabog nang sabay-sabay. Pinipilit kong huwag humikbi nang malakas, pero mahirap pigilan ang mga luhang umaagos mula sa mga mata ko.
Biglang bumukas ang pinto ng kwarto ko. Hindi ko na kailangang tingnan kung sino ang pumasok; alam kong si Mama iyon. Ramdam ko ang magaan na presensya niya bago pa siya magsalita. Agad kong naramdaman ang kamay niya sa likod ko, hinaplos niya ito nang dahan-dahan, pinapakalma ako.
"Anak..." mahina niyang sabi, puno ng lambing. "Huwag kang mag-alala, nandito si Mama."
Hindi ko pa rin siya nilingon, pero naramdaman ko na bumigat lalo ang dibdib ko. Hindi dahil sa lungkot, kundi dahil sa ginhawa ng presensya ni Mama. Pinigilan ko ang sarili kong humikbi, pero naramdaman ko ang mga kamay niya sa balikat ko, hinahaplos ako nang dahan-dahan. Para akong batang nilalambing ng nanay ko, at doon ko naramdaman na may kakampi pala ako.
"Huwag mong pakinggan ang sinasabi ng Papa mo, anak," sabi niya, habang patuloy niyang hinahaplos ang likod ko. "Galit lang siya, pero hindi mo kailangang tanggapin lahat ng sinasabi niya. Ang mahalaga, sundin mo kung ano ang gusto mo. Huwag kang matakot na sundan ang mga pangarap mo."
Naramdaman ko ang pagtulo ng luha ko nang mas mabilis, pero sa halip na puro sakit, may halong ginhawa. Si Mama lang ang nakakaintindi sa akin. Siya lang ang tumatayo sa tabi ko kahit na palagi akong nasa gitna ng mga sigawan at galit ni Papa.
"Hindi ka katulad ng ama mo, Irina," dagdag ni Mama. "Huwag mong hayaan na maging tulad niya, na naging sunud-sunuran lang sa mga magulang niya noong kabataan niya. Kaya ngayon, binubuhos niya lahat ng sama ng loob niya sa'yo, dahil hindi siya naging masaya sa mga desisyon na ginawa niya para sa sarili niya."
Napatingin ako sa kanya, puno ng pagkalito. "Pero, Ma... hindi ba dapat sundin ko 'yung sinasabi ni Papa? Parang... parang lahat ng ginagawa ko, lagi siyang galit. Kahit anong gawin ko, mali pa rin."
Ngumiti si Mama, malambing pero may lungkot sa kanyang mga mata. "Anak, hindi mo kailangang i-please lahat ng tao, kahit pa ang Papa mo. Ang mahalaga, masaya ka sa ginagawa mo. Kung hindi mo gusto ang ginagawa mo ngayon, hindi mo kailangang pilitin ang sarili mo. Ikaw lang ang may hawak ng kapalaran mo."
Niyakap niya ako nang mahigpit, at doon ko naramdaman na hindi ako nag-iisa. Kahit na parang ang bigat ng mundo, si Mama ang nagbibigay ng liwanag sa akin.
"Alam mo, Irina," sabi niya habang yakap pa rin ako, "hindi ko sinusuportahan ang mga galit ng Papa mo. Masyado siyang strikto at hindi niya naiintindihan na ibang tao ka, hindi ka ang ate mo. Lahat tayo may kanya-kanyang lakad sa buhay, at ang mahalaga, sundan mo ang lakad mo, hindi 'yung gusto ng iba para sa'yo."
Tumango ako, kahit na hindi ko pa rin maiwasan ang pag-agos ng luha. Ramdam ko ang init ng pagmamahal ni Mama, at kahit paano, gumagaan ang pakiramdam ko.
"Sundin mo ang mga pangarap mo, anak," patuloy ni Mama. "Huwag kang matakot na gawin ang mga bagay na nagpapasaya sa'yo. Hindi mo kailangang sundan ang yapak ng ate mo. Hindi ka niya, at hindi rin dapat gustuhin ni Papa mo na maging katulad ka niya. Ikaw ay ikaw, Irina. At ikaw lang ang may karapatan sa mga desisyon mo sa buhay mo."
"Hindi ko alam, Ma," sagot ko, "Parang... parang hindi ko kaya. Parang ang daming expectations, lalo na kay Papa."
Hinawakan ni Mama ang mga kamay ko, tinitigan niya ako nang diretso sa mga mata. "Kaya mo 'yan, anak. Mas malakas ka kaysa sa iniisip mo. Hindi mo kailangang sundin ang mga standards na itinatakda ng ibang tao para sa'yo. Lahat ng tao may sariling pace, sariling timing. Huwag mong hayaang baguhin ka ng pressure ng iba."
Niyakap niya ulit ako, at naramdaman ko ang init ng pagmamahal niya. Ang lahat ng sinabi ni Mama ay parang musika sa pandinig ko. Ang bawat salita niya ay nagpapagaan ng pakiramdam ko, na parang sinasabi niyang hindi ako nag-iisa.
"Alam mo, anak," patuloy niya, "noong kabataan ko, kagaya ng Papa mo, may mga pangarap din akong hindi natupad. Pero pinili kong suportahan kayo, lalo na ikaw, dahil gusto kong maramdaman mo 'yung kalayaan na sundan ang sarili mong pangarap. Hindi ko hinayaan na diktahan ako ng mga magulang ko, kaya gusto kong gawin mo rin 'yun. Gawin mo kung ano ang sa tingin mong tama para sa'yo."
Naramdaman ko ang paggaan ng bigat sa dibdib ko habang pinapakinggan ko si Mama. Ngayon lang ako nakaramdam ng ganitong klaseng suporta mula sa kanya. Parang sa unang pagkakataon, naramdaman ko na mahalaga ako, na may halaga ang mga pangarap ko.
"Mama, paano kung magalit si Papa lalo?" tanong ko, takot pa rin sa posibleng reaksyon ni Papa kapag ginawa ko ang gusto ko.
Ngumiti si Mama, hinaplos niya ulit ang likod ko. "Huwag kang mag-alala, anak. Ako ang kakausap kay Papa mo. Alam kong mahirap siyang kausapin, pero gagawin ko ang lahat para maintindihan niya ang sitwasyon mo. Hindi ka nag-iisa sa laban na 'to."
"Salamat, Ma," mahina kong sabi, ramdam ang ginhawang binigay ng mga salita niya.
"Nandito lang ako lagi para sa'yo, anak," dagdag pa ni Mama, "Kaya mo 'yan. Huwag kang matakot na sundan ang gusto mo. Ikaw ang may hawak ng buhay mo, hindi si Papa mo, hindi ako, at hindi rin ang mga tao sa paligid mo. Magtiwala ka sa sarili mo, Irina."
Niyakap ko si Mama nang mahigpit, at doon ko naramdaman ang tunay na pagmamahal ng isang ina.
Sa gabing iyon, kahit na puno ng galit at sigawan ang bahay namin, naramdaman ko na may isang taong kakampi ko. Si Mama ang nagbigay sa akin ng lakas ng loob na sundan ang gusto ko, at sa unang pagkakataon, naramdaman kong mahalaga ako—na may halaga ang mga pangarap ko, kahit na hindi ito akma sa inaasahan ng iba.
"Salamat, Ma," ulit ko habang nasa yakap pa rin niya. Ngayon, alam ko na hindi ko kailangang magpakatakot.