Pagkagising ko sa umaga, agad kong pinulot ang mga maruruming damit na nakakalat sa buong bahay. Saan man ako tumingin, may nakasabit na mga maruruming damit sa buong silid.
Maglalaba na lang ako mamaya pagkatapos kong linisin ang buong bahay at ihanda ang almusal namin. Wala kaming aanihin ngayon dahil weekend namin; kami, mga manggagawa sa bukid, ay nagpapahinga. Ito lang ang araw ng pahinga namin: Linggo.
Pagkatapos kong tiklupin ang mga damit, agad akong nagsimulang maglinis ng buong bahay.
"Labanos," tawag ni Aling Kapra, ang nanay ni Cassandra.
"Opo, Aling Kapra?" mabilis kong sagot.
"Hindi ba may ani ka bukas, Labanos?" tanong niya.
"Opo, Aling Kapra. Mag-aani kami ng palay sa kabilang bukid bukas," sagot ko.
"Ah, ganun ba, Labanos. Gusto sana kitang yayain na sumama sa grupo ko bukas."
"Mag-aani kami ng mais sa kabilang baryo, at malaki ang kita roon. Narinig ko na may libreng pagkain at meryenda."
"Mayaman ang may-ari ng mga lupang iyon na puno ng pananim. Gusto mo bang sumama sa akin?" tanong ni Aling Kapra.
"Ilang kilometro ba ang lalakarin natin papunta roon, Aling Kapra?" agad kong tanong.
"Naku, Labanos, hindi tayo lalakad; sasakay tayo ng jeep."
"Ah, ganun po ba, Aling Kapra?" agad kong tugon.
"Medyo malayo po iyon, Aling Kapra. Baka hindi ako payagan ni Tiyang Susan na sumama. Alam mo naman kung gaano siya kahigpit sa akin, Aling Kapra."
"Huwag kang mag-alala tungkol kay Tiyang Susan mo, okay? So, sasama ka ba bukas?"
"Opo, Aling Kapra. Sasama po ako sa inyo bukas," diretsong sagot ko.
Pagkatapos makipag-usap kay Aling Kapra, agad akong bumalik sa pagwawalis sa harap ng bahay. Bigla akong napatigil nang makita si Tatang Danilo na nakaupo sa isang silya sa labas ng bahay, umiinom ng kape.
Lagi akong nakakaramdam ng hindi mapakali kapag kasama ko si Tatang Danilo dahil may kakaibang pakiramdam akong nararamdaman tuwing tumitingin siya sa akin, parang pumapasok sa katawan ko.
Bata pa lang ako, malapit na ako kay Tatang Danilo. Para siyang tunay kong ama, pero nagbago ang lahat nang magsimulang magkaroon ako ng sariling isip.
Parang hindi ako mapakali tuwing kasama ko siya. Hindi ko alam kung bakit ganito ang nararamdaman ko sa kanya, kahit wala naman siyang ginawang masama sa akin.
Mabilis akong tumalikod sa kanya at nagmadaling pumasok sa bahay. Agad kong tiningnan ang niluluto kong kanin. Pagkatapos, nagprito ako ng tuyo at nagluto ng instant noodles para sa almusal namin.
Pagkatapos magluto, kumuha ako ng palanggana at timba na puno ng maruming damit.
Medyo malayo ang ilog sa bahay kung saan kami naglalaba. Pagkatapos kong maglaba mamaya, maliligo ako sa talon. Bukod sa malinis na tubig, napakasarap din ng pakiramdam.
Dali-dali akong naglakad sa kalsada, dala-dala ang palanggana na puno ng maruming damit sa ulo ko at ang timba ng labahan sa kabilang kamay.
"Ma," tawag ng isang lalaki, kaya huminto ako at lumingon.
"Ikaw pala, Simon," sabi ko.
"Oo, Ma. Pupunta ka ba sa ilog? Tutulungan na kitang magdala ng mga 'yan," alok niya, kinuha ang timba mula sa kamay ko.
"Salamat, Simon. Nakakahiya, nakaabala pa ako sa'yo," tugon ko.
"Sige na, alam mo namang kaibigan mo ako, Ma. Saka pupunta naman ako sa ilog."
Magkaibigan na kami ni Simon simula pa noong mga bata pa kami. Mabait at matulungin siya palagi, laging tumutulong sa akin kapag nakikita niyang nagtatrabaho ako, gaya ngayon.
Napakaswerte ko dahil mayroon akong Cassandra at Simon sa tabi ko. Kahit na tapos na silang pareho sa pag-aaral, hindi sila kasing-yabang ni Ivy.
Kinakapatid ko si Ivy, pero hindi kami magkasundo simula noong mga bata pa kami. Hindi ko alam kung bakit, pero palagi siyang mainit ang ulo sa akin, kahit na wala naman akong ginagawang masama sa kanya.
Biglang bumalik ako sa realidad nang magsalita si Simon sa tabi ko.
"Narito na tayo, Ma," sabi niya, inilapag ang timba sa lupa.
Agad kong nakita si Cassandra na naglalaba sa tabi ng ilog.
"Cass!" tawag ko habang papalapit sa kanya. Isang magandang ngiti ang sumilay sa kanyang labi.
"Masaya akong makita ka, Labanos," sabi niya. Mabilis kong inilapag ang palanggana na dala ko at umupo sa tabi niya. Nagsimula akong maglaba kaagad.
"Tutulungan ko na kayong dalawa para mas mabilis nating matapos ang paglalaba," sabi ni Simon, at agad siyang umupo sa tabi ko at ni Cassandra.
"Pagkatapos nating maglaba, maliligo tayo sa talon," dagdag niya. Agad namang akong tumango at si Cassandra bilang pagsang-ayon.
"Simon, pwede ba tigilan mo na 'yan?" sabi ko habang binabasa niya kami ng tubig. Agad naman siyang ginantihan ni Cassandra.
"Ganyan talaga kami, yung tipong nagmamadali kang maglaba, tapos bigla kang wiwisikan ng tubig."
Tumigil na ako sa paglalaba at sumama na sa kanilang laro.
Habang naghahabulan kami sa ilog, parehong may ngiti sa aming mga labi, hindi ko mapigilang tumawa. Bigla akong napatigil nang maramdaman kong may nakatingin sa amin.
"Ma, ano'ng tinitingnan mo?" agad na tanong sa akin ni Simon. Humarap ako sa kanya bago sumagot.
"Parang may nakamasid sa atin, Simon," sabi ko. Tumingin-tingin siya sa paligid.
"Wala naman akong nakikitang tao, Ma, tayo lang," sagot niya.
"Ano bang tinitingnan niyo, Labanos? Simon?" diretsong tanong ni Cassandra.
"Wala, dapat na nating tapusin ang labada bago dumilim," mabilis na sagot ni Simon kay Cassandra.
Muling nilibot ko ang paningin ko at nagsimulang maglaba. Pagkatapos namin, sabay-sabay kaming tatlong nagtungo sa talon at naligo.
Nanlaki ang mga mata ko sa gulat nang biglang buhatin ako ni Simon na parang bata, hawak ako sa ilalim ng mga braso. Bigla kaming huminto at humarap kay Cassandra.
"Ang sweet naman! Parang nanonood ako ng pelikula," nakangiting sabi ni Cassandra.
Mabilis na binitawan ako ni Simon at hinawakan ang kamay ko.
"Kayo talagang dalawa, para kayong tinadhana. Bagay na bagay kayo sa isa't isa," dagdag niya, nakatingin kay Simon.
Pagkatapos naming lumangoy sa talon, dali-dali kong kinuha ang palanggana at timba.
"Magmadali na tayo, nagdidilim na sa daan. Ang sarap ng paglangoy sa talon kaya hindi natin namalayan ang oras," sabi ni Cassandra.
Parang sasabog ang dibdib ko habang naglalakad ako sa kalye. Para akong lumulutang; hindi ko na nararamdaman ang lupa. Alam kong tiyak na mapapagalitan na naman ako ni Tiyang Susan.
Pagkarating ko, dali-dali kong inilagay ang mga damit sa sampayan. Tahimik ang bahay. Nasaan kaya si Tiyang Susan? Malamang nagsusugal na naman.
Pagkatapos kong magsampay, agad akong nagluto ng kanin para sa hapunan namin. Wala pa ring tao sa bahay. Saan kaya napunta si Ivy? Lagi siyang wala sa bahay. Kapag lumalabas si Tiyang Susan, lumalabas din si Ivy. Kaya lagi kami ni Tatang Danilo ang naiwan sa bahay.
Nagmamadali akong pumunta sa banyo, naiwan ang niluluto kong kanin sa kalan. Mabilis akong naglinis ng paa habang wala si Tatang Danilo. Ilang segundo lang, narinig kong bumukas ang pinto. Kinuha ko ang tuwalya na nakasabit sa dingding at tinakpan ang sarili ko. Nagulat ako nang makita si Tatang Danilo na nakatayo sa may pintuan nang buksan ko ito.
"Tang, ikaw pala," nauutal kong sabi. Tumingin siya sa akin ng nakangisi, ang mga mata niya ay naglilibot sa akin mula ulo hanggang paa. Napalunok ako, biglang nakaramdam ng kaba. Mabilis akong umalis at pumasok sa aking kuwarto...