สองวันแล้วที่ทุกคนในครอบครัวช่วยกันขุดหลุมปลูกให้เป็นแถวอย่างเป็นระเบียบระยะห่างต่อหนึ่งหลุมคือสิบสองคูณสิบสองเมตรเหมือนกันทุกหลุม
ขนาดหลุมปลูกที่ทุกคนช่วยกันขุดคือกว้างยาวลึกห้าสิบเซนติเมตร ซึ่งกว่าจะขุดได้แต่ละหลุมก็ใช้เวลาค่อนข้างนานเหมือนกัน ยังดีที่ดินยังนิ่มเพราะยังอยู่ในช่วงฤดูฝน
สามวันต่อมาช่วงบ่ายคำแก้ว คำพา และคำแพง เดินตามหลังกันไปที่นาของเสงี่ยมเพื่อขอฟางข้าวและปุ๋ยคอก แต่ละคนมีกระบุงไม้ไผ่คนละหาบ
มาถึงทุกคนยืนอึ้งไปสักพัก คอกควายที่ทำด้วยไม้ไผ่ใหญ่มาก กองฟางก็สูงใหญ่ท่วมหัว สมแล้วที่เขาเป็นเศรษฐีประจำหมู่บ้าน เธอกับน้องเดินไปหาเสงี่ยมที่กำลังคุมคนงานไถที่ปลูกมันสำปะหลังในส่วนที่ตัดปอออก บางส่วนกำลังขุดมันขึ้นรถบรรทุกหกล้อไปขายโรงงาน คนที่ตัดท่อนพันธุ์ก็ส่วนหนึ่ง คนงานเกือบสี่สิบคนต่างคนต่างทำหน้าที่
คำแก้วเดินเข้าไปใกล้ขึ้น ไพรวัลย์ที่ยืนคุยกับพ่อ มองคำแก้วอยู่ก่อนแล้วแต่ค
