[chupter 2 ]
saglit ako natahimik at muli nanaman akong nag salita, na may kung anung kirot sa aking dibdib,
"anu kase ninang wala na ho ,,,patay na
". huh ganun bah.. nako ang lungkot naman kelan pa
tanung nito .. namaylungkot sa mga mata..
" last year lang po.,"
" ah nako kawawa naman pala mga bata "
"pero sige lang may trabaho kaba ngayon anu ang pinag kakabalahan mo , ngayon iha?,
.. nag tratrabaho ako sa isang kainan ninang ok naman po ang sahod arawan po..
" maganda kaso maliit nga lang ,,"
napahinto siya ng pagsasalita at nag isip ,,
"may maganda akong iaalok na trabaho sayo iha ,, yan ay kung gusto mo?"
sana pag isipan mong mabuti, gusto sana kitang tulungan at isama sa pag balik ko sa spain"
anu kulang kase kami duon ng dalawa pang katulong at malaki ang pinapasahod sa amin dun lalo na ako ng 15 years ng nagtratrabaho duon "
" ninang wala po akong passport at wala rin akong pera pang gastos ko po may kunti naman po akong ipon kaso para po ito sa mga kaylangan ng mga anak ko tita mukang malabo po ata akong makasama malaking pera po kase ang kakailanganin kopo,. para sa makapag trabho ako sa ibang bansa ninang,
"nako wag mo nang problemahain ang pera papahiraman na muna kita bayran mo nalng ako pag nkaluwag luwag kana"
"ho talaga ho"
cge ho sasabihin koho kay mama..
, nako wag na, ,alam na ni mama mo .. yan . at siya narin daw mag babantay s mga bta .. kaya wag kana mag alala jan.. ngiti nito sa akin..
bukas aalis tayo kukuha tayo ng passport mo
at itatawag ko pa ito duon sa spain sa mga aMo ko at ipag paalam ka,
nako ija pag nandun kana umayos ka ha"?
hindi kase basta basta itong naging amo ko sa spain isa silang maharlikang pamilya isang royall family isa sa pinakamayamang fmily sa spain trabaho trabaho dapat ,,
at ipag papaalam din kita kay sir allan,dahil isa siya sa anak at namumuno dahil isa siyang Mafia prince ,, pero masungit yon kaya mag iingat ka sa bawat galaw mo pag nanduon kana magaling siya sumigaw pero na papawi naman yun ng magandang niyang muka at kagwapuhan,
" ok po ninang ,, salamat,,,,"
,
" di na ko mag tatagal aalis na ako kase sa susunod na linggo ang alis ko pabalik sa spain bukas maaga tayo ha,
"ako cge ' ninang,, sagot ko naman,
fast -forward
kinabukasan maaga ako naging pasado 5 am na ng umaga at nag iisip ng anu kaya ang mangyayari sa akin duon sa ibang bansa anu kayang kapalaran ang nag hihinta sa akin duon ,,
nangangamba ako para sa aking sarili pero kailangan ko itong sumubok para sa aking mga anak at kay mama dadalawa nalng kami at kailangan may mangyari sa buhay namin hindi palagi nalang kami ganito sa posisyon namin sa Bahay,
tulala lang ako habang natatanaw ko ang labas ng aming bahay na parang maytinitignan sa malayo at napaigtad nalang ako ng mag salita si mama..
"
.. "anak .. anu bang iniisip mo diyan mag madali kana at maaga pa ang alis niyo ni ninang mo kaylangan mong mkasabay sa kanya sa pag balik niya sa spain, chance na natin to para guminhawa ang ating buhay naman . alam mo ako sana ang kasama niya mag abroad kaso hindi natuloy kase ayaw ako payagan ng papa mo, nuon mga panahon ko pa, sana matagal ng guminhawa ating pamumuhay nuon pa ,
" ,, cge mah pero pangako niyo sa akin na wag niyong pababayaan ang mga ank ko ma maliit pa sila susugal ako na malayo sa kanina para sa kinabukasan nila,
anak mahinang boses ni mama ito pa alala ko lang wag na wag kang makikipag relasyon duon kung sakali man dumating sa ponto na may mangligaw sayo huwag muna ,
tugon ni mama, na pa tango na lamang ako sa sinabi niya,
saisp isip ko naman
nako di na ayaw kona natuto na ako at sawa nakong umiyak at masaktan pagtutuunan ko nalang ng pansin ang mga anak ko,
at maya maya pa ay nag asikaso nako sa aking sarili
at palis nako nang niyakap ko muna ang mga anak ko at humalik sa pisngi. ng mga ito ..
at sabay alis na naiwan na naman ito sa mama ko..
sumakay nako ng jeep nga 39 minuts din ang biyahi papunta sa bahy nila ninang ..
at ng makababa nako ay nakita ko si nina na nasa labas .
" oh ayan kana pala tara na at para maaga tayo makakuha ng passport mo ,, sabit nito na may ngiti sa labi
" cge poh ninang ,,"
ng makarating na kami sa pagkukuhanan namain ng passport,,
ay dalawang buwan pa dw ang aantayin daw bago makuha ,,
pero pag babayaran naman daw makukuha nadaw agad ,, mga 10,000 ang bayad ,,
napa nganga naman ako sa sinabi nung nag rerelize ng passport,,
ok babayaran ko ngayon at gusto na ngayong araw niyo ito irelise . kaylangan na namin yan , next week
ok naman ang tugon nung gumagawa ng passport ,,
ninang ang mahl naman pala po boh , di na sana niyo binayaran. willing naman po ako mag antay ng dalawang buwan
sabi ko,
.. nako kailan kaba makakapagtrabaho nan maganda at ngayon na para mkasabay kasa akin pabalik ,, wag kang mag alala alam ko namang mababayaran mo lahat ng makukuha mong pera sa akin kc malaki ang sashurin mo duon .. lalot pag nag tagal kapa duon ,maya maya pa ay nairealise nanga ang passport ko..
at nag punta kami sa isang mall binilhan niya ako ng malita at konting mga kagamitan gaya ng napkin colgate at kung anu anu pa sama na rin ang mga damit na pambahay, na mumurahin lang naman di naman na ako nakatanggi ..
at ng matapos kami mamili nag tungo kami sa isang restaurant kumain muna kami bago umuwe,
habang kumakain ,,
kinausap ako ni ninang about sa pag tratrabahuan ko ,,
"oh siya nga pala nakausap kona sila madam at si don pumapayag naman daw sila kaso hindi ka sa palasyo nang aking pinag tratrabahuan mapapabilang ..
"eh saan po bah eh malayo po bah sa inyo" kala ko po bah kulang kayo ng maid,
tanung ko na may halong pagtataka at kaba ,
nakakuha na daw sila pero duon ka daw nila lalagay sa hashenda at ikaw ang mag aasikaso ng mga pananim duon gaya ng mga rose at kung anu anu pang uri ng bulaklak pero wag kang mag alala duon ka parin naman titura sa mansion pero iba tayo ng trabaho ngalang
' ah,,, ganun po ,, '
malalaman morin ang tratrabahuin mo pag nkarating kana duon ..
"ah cge po.."
at maya maya ay umuwe na kami
makaraan ng ilang
araw dumating na ang pinaka hihintay ko.
fast -forward
itoo na ang araw na aalis nako ng pinas .. at maiiwan ko ang mga anak kong mus mus pa lamang//
at nag impake nako ng mga gamit ko ,,
mga 4 am palang gising kaming pareho ni mama , dahil nga maaga ang alis namin 9 am flight namin sa airplane kaya mga 6 palang nandun na kami.
mga 5 am ay naanan na ako ni ninang sa bahay sakay siya taxi
mga dalawang oras ang biyahi saktong pag dating 7:am na ng umaga ,
at nag almusal muna kami saglit ng matapos pumunta kami saloob ng terminal ng airport para antayin ang flight number namin maya maya pa ay 8 na at nagsimula nang tumayo ang mga kasamahan naming passenger at sumaby narin kami .. malungkot ako ng mga oras nayon dahil sa pagka miss ko sa mga anak ko dahil hindi na nila ako nagawang maihatid pa pero binilinan ko naman sila ng pang gastos nila sa loob ng isang buwan kasamanarin yong binigay ni ninang para pambili ng kanilang gatas pampers narin at bahagya na kaming sasakay ng eroplano nakaupo nakami ,,
. mga apat na oras ang biyahe natin
sabi niya .
"ah mejo malayo po pala ninang"?
'oo at pag dating natin sa terminal marong susundo sa atin,
ah ganun po ba mabuti naman po ninang at di na tayo mamasahe pa siguradong mahal na ang mga taxi duon na pamasahe,
"oh mag pahinga kana muna crisanta at malayo layo pa ang biyahe ng eroplano,
"ako.. cge po ninang "
bahagya akong nakatitig lang sa maliit na bintana ng eroplano at tinatanaw sa gawing baba mataas masido at hindi na maaninag ang nasa baba sabayan pa ng mga ulap..
napatingin ako sa ninang ko himbing na pala nakatulog..
kaya natulog narin ako..
[fast-forward.]
bigla akong nagising na kalabit ni ninang .. ar napabalikuwas ng magsitayuan na ang mga passenger,
"tara na nandito na tayo sa spain, sabi ni ninang
"hala ! ganun nalamang ba ang haba ng tulog ko,apat na oras talaga ai hindi tatlo lng pala, at sumunud nako kay ninang
ng makababa ay nag taka ako bakit gabi dito eh dapat ala una palang pasado dapat ng tanghali ah,
at ang ganda ng ilawang bahagi ng airport at sa unahan ang tataas ng mga building ang gagara tignan halatang mga class ang mga ito ,
at ng mapagawi ako ng tingin kay ninang nakita ko siyang umupo sa bangko sa labas nang airport ,at nag tanung ako ulit.
''ninang bakit ho gabi dto.?
anu na po bang oras?
"alasais na nang gabi, crisanta, napatawa nalamang si ninang,
habang sina,
[few minutes]