ฤทัยบดี

บทที่ 4 ธรรมเนียมชายหญิง - 3

ปานฤทัยพยักหน้ารับรู้ ถึงเธอเป็นคนเชียงใหม่ แต่ศัพท์บางคำใช่ว่าจะรู้ อีกทั้งบ้านเรือนที่ปลูกอยู่อาศัยกันทุกวันนี้ก็ไม่ใช่เรือนแบบล้านนาสมัยก่อน ตอนได้ยินคำว่าเติ๋นจึงนึกไม่ออกอยู่บ้าง

"ถ้าอย่างนั้นข้าออกไปนั่งกับคุณลุงได้ไหม นั่งรอคุณพระน่ะ ข้าอยากรู้ว่าจับผีได้รึเปล่า"

"เอ่อ...แต่คุณพระสั่งไว้" แปงยิ้มเจื่อน หันไปมองมุ้ย อีกฝ่ายก็ส่ายหน้าไม่รู้ท่าเดียว

"คุณพระสั่งไว้ว่าไม่ให้ข้าลงจากเรือน แต่ไม่ได้สั่งว่าห้ามออกนอกห้องสักหน่อย" ปานฤทัยรีบพูดขึ้นทันที เธอจำได้ตอนที่สิงห์คำอุ้มเธอมาวางไว้ตรงบันไดแล้วหันไปสั่งบ่าวไพร่

"จริงดังแม่หญิงว่า ข้าจำได้ คุณพระสั่งไว้ว่าห้ามแม่หญิงลงเรือน แต่มิได้ห้ามออกจากห้อง" แปงหันไปพูดกับมุ้ย ปานฤทัยจึงยิ้มร่าให้ทั้งคู่

"เพราะฉะนั้น มาประคองฉัน เอ๊ย ข้าซะดี ๆ" เธอยื่นมือให้บ่าวทั้งสองคนช่วยพยุงลุกขึ้นพาออกไปนอกห้องเพื่อไปนั่งคุยกับอินตาตรงชานเรือน

กลางป่าลึกเข้าไป มีกระท่อมหลังเล็กปลูกขึ้นอย่างเรียบง่าย ภายในกระท่อมมิมีเครื่องเรือนอื่นใดนอกจากย่ามเก่าคร่ำคร่ากับผ้าผืนหนึ่งปูบนพื้น มีเทียนเล่มเล็กปักไว้กลางห้องเพื่อให้แสงสว่าง ยามเปลวเทียนวูบไหวตามแรงลม ก่อให้เกิดเงาบนผนังกระท่อมบิดเบี้ยวไปมาดูน่าหวาดหวั่น หากแต่ชายหนุ่มที่นั่งขัดสมาธิหลับตาอยู่นั้น หาได้หวั่นเกรงต่อเรื่องเหล่านี้ไม่

แต่แล้วเบื้องหน้าของผู้ที่นั่งทำสมาธิพลันปรากฏกลุ่มควันสีดำขึ้นทีละนิด จากเจือจางค่อย ๆ รวมกลุ่มกันจนเกือบเป็นรูปเป็นร่าง แต่มิอาจมองออกว่าเป็นตัวอะไร

ชายหนุ่มลืมตาขึ้นอย่างเชื่องช้า แววตาคมดุมองไปที่กลุ่มควันนั้นนิ่งอยู่ครู่หนึ่ง ก่อนเปิดปากพูดว่า

"แม่หญิงผู้นั้นมีอาคมคุ้มกายกระนั้นรึ" เขาเงียบไปอีกครั้งราวกับกำลังฟังอีกฝ่ายพูดทั้งที่ไม่มีเสียงใดเล็ดลอดออกมาจากกลุ่มควันสีดำนั้นแม้แต่น้อย

"มึงไปได้" สิ้นคำของเขา กลุ่มควันสีดำจึงลอยออกไปทางประตู

"เป็นชาวเชียงสานครกระนั้นหรือ" ชายหนุ่มพึมพำแผ่วเบา มุมปากยกขึ้นเล็กน้อยคล้ายรอยยิ้ม แววตาดุดันแฝงความอ่อนโยนขึ้นขณะมองเหม่อไปเบื้องหน้า

สิงห์คำเดินขึ้นเรือน ตั้งใจจักบอกเรื่องผีลมให้ผู้เป็นบิดาได้รับทราบ ทว่าเมื่อเห็นปานฤทัยในชุดอย่างแม่หญิงชาวเชียงสานครจึงชะงักไปเล็กน้อย ตาคมลอบมองสตรีที่ต้องมาอาศัยร่วมเรือนของตนเพียงชั่วครู่ ก่อนเสมองไปทางอื่นอย่างแนบเนียน

"เป็นเช่นไร" อินตาถามบุตรชาย

"จับมิได้ขอรับ มันมีผู้ชุบเลี้ยง" สิงห์คำตอบไปตามตรง

"อ้าว แล้วแบบนี้มันจะมาสิงฉันอีกไหมล่ะคุณพระ" ปานฤทัยมีสีหน้าหวาดหวั่น

"เอ็งกลัวผีด้วยรึ" สิงห์คำสงสัย ในเมื่อกลัวผีแล้วเหตุใดถึงไปโผล่อยู่ เรือนร้าง เรือนที่ผู้คนต่างมิกล้าเฉียดใกล้เพราะหวาดกลัวผีสางที่อยู่ในเรือน

"กลัวที่สุด รองจากงูเลยเจ้าค่ะ"

ปานฤทัยทำหน้าง้ำ สิงห์คำเห็นแล้วลอบอมยิ้ม พลันนั้น เรื่องที่ตนโอบอุ้มสตรีผู้นี้ไว้แล้วพาขึ้นไปส่งถึงเรือนนอน แลเจ้าหล่อนยังกอดคอเขาแน่นจนแก้มแทบชนกันพลันผุดขึ้นในหัว ทำให้เขารู้สึกอะไรบางอย่างจนมิกล้ามองหน้าปานฤทัย

"ผีลมมันสิงเอ็งมิได้ดอก เอ็งมิต้องกลัวไป" อินตาพูดขึ้น ปานฤทัยจึงหันไปถามด้วยความยินดี

"จริงหรือเจ้าคะคุณลุง"

"จริง" อินตายิ้ม เห็นสีหน้าฉงนของบุตรชายรอยยิ้มก็ยิ่งกว้างขึ้น เอ่ยต่ออีกว่า

"เอ็งเป็นชาวเชียงสานครแล้ว ผีลมทำอันใดเอ็งมิได้ดอก"

"แค่เปลี่ยนชุดก็เป็นแล้วหรือ ดีจัง ตอนนั้นตกใจแทบแย่เลยเจ้าค่ะ"

ปานฤทัยยิ้มแป้นให้คนพ่อและเผื่อแผ่รอยยิ้มไปยังคนลูกที่กำลังมองหน้าตนอยู่ก่อนแล้ว แต่พอเธอมองเขา สิงห์คำก็หลบตามองไปทางอื่น

"ตอนถูกผีลมตีเอา บาดเจ็บที่ใดบ้างหรือไม่ เดินขึ้นเรือนมาได้เยี่ยงไร เห็นว่านังฮอมกับนังผ้ายสิ้นสติมิใช่หรือ" อินตาถามพลางมองบ่าวอีกสองคนที่นั่งอยู่ด้านหลังปานฤทัย ทว่าคนตอบกลับเป็นอีกคน

"เอ่อ...กระผมเป็นคนอุ้มแม่หญิงขึ้นเรือนมาเองขอรับ" สิงห์คำตอบบิดาชัดถ้อยชัดคำ ส่วนผู้เป็นบิดานั้นได้แต่เลิกคิ้วขึ้นด้วยความคาดมิถึง

เพราะธรรมเนียมชาวเชียงสา ห้ามมิให้ชายหญิงถูกเนื้อต้องตัวกัน เว้นแต่การนั้นเป็นการช่วยชีวิต ด้วยเพราะเหตุนี้สิงห์คำจึงมิเคยละเลยธรรมเนียมนี้เสมอมา

ครานั้นบัวริน บุตรสาวพระยาคำแปงตกน้ำที่คลองหน้าวัดรามัญ สิงห์คำยื่นไม้ให้แม่หญิงบัวรินเท่านั้น หาได้ยอมกระโดดลงไปช่วยไม่ แม่หญิงร้องเรียกสิงห์คำครั้งแล้วครั้งเล่าด้วยหวังว่าเขาจักยอมยื่นมือช่วย เหตุเพราะบัวรินพึงใจสิงห์คำมานานนม แต่สิงห์คำกลับมิรับไมตรีจนแม่หญิงตรอมใจจับไข้หลายวัน

สิงห์คำมองหน้าบิดาก่อนหลุบตามองพื้น มิยอมมองหน้าปานฤทัย หญิงสาวคิดว่าสิงห์คำจะถูกบิดากล่าวโทษเรื่องผิดธรรมเนียมจึงช่วยพูดแทนเขาให้

"เหตุการณ์คับขันจำเป็นค่ะคุณลุง เพราะถ้ารอให้หนูกระดึ๊บขึ้นเรือนเอง ป่านนี้คงถูกผีลมสิงร่างไปแล้ว" พอเธอพูดจบ ทุกคนที่นั่งอยู่ก็หันมองเธอเป็นตาเดียว

"กระดึ๊บ? แปลว่ากระไรรึ" อินตาถามยิ้ม ๆ ปานฤทัยจึงยิ้มกว้างพลางทำไม้ทำมือประกอบไปด้วยตอนตอบ

"หนูหมายถึงคลานน่ะค่ะ คลานขึ้นเรือน"

อินตาพยักหน้ารับรู้ บนหน้ามีรอยยิ้มนิด ๆ ตลอดเวลาไม่มีทีท่าโมโหหรือกรุ่นโกรธ ทำให้ปานฤทัยรู้สึกเบาใจไม่น้อย เพราะรู้แล้วว่าสิงห์คำไม่โดนดุแน่

สิงห์คำลอบมองบิดาของตนอย่างมิอาจเข้าใจ ท่านทำเหมือนมิได้ยินว่าตนอุ้มปานฤทัยขึ้นเรือน กระนั้นในเมื่อท่านมิเอ่ยถึง เขาจักปิดปากเงียบเช่นกัน มิคิดจักเอ่ยถึงมันขึ้นอีก

"คงมิมีอันใดแล้วกระมัง เช่นนั้นแยกย้ายกันไปนอนเถิด พวกเอ็งสองคนประคองแม่หญิงเข้าห้อง" อินตาสั่งแปงกับมุ้ยเสร็จเรียบร้อยจึงลุกขึ้นเดินเข้าห้องของตนซึ่งอยู่แรกสุด

เมื่อเข้ามาในห้อง ปานฤทัยบอกให้แปงกับมุ้ยกลับเรือนพักของตนเอง ไม่ต้องอยู่รับใช้ มุ้ยจึงนำกระโถนแบบมีฝาปิดมาวางไว้ให้ก่อนออกไป ครั้นพอได้อยู่ตามลำพังแล้วเธอจึงหยิบโทรศัพท์มือถือขึ้นมาดู ทั้งที่รู้ว่ามันคงไม่มีสัญญาณใด ๆ แต่กระนั้นก็ยังอดหวังไม่ได้

สุดท้ายความหวังของเธอก็ไม่เป็นจริง เธอทำได้แค่ปิดเครื่องไว้ตามเดิมเพื่อประหยัดแบตเตอรี่ให้มากที่สุด ดูเวลาจากนาฬิกาข้อมือที่ถอดไว้ในกระเป๋า เกือบสี่ทุ่มแล้วแต่ยังไม่รู้สึกง่วงงุนเลยแม้แต่น้อย