Dumating na ang araw ng aming pagtatapos. Ang araw ng pag-aani ng mga bungang itinanim namin makalipas ang ilang taong pag-aaral sa high school. Ang araw ng katapusan at simula ng panibagong yugto ng aming buhay.
Maaga pa lamang ay nakabihis na ako. Hindi na namin nagawa pang magtalik ni Papa habang sabay kaming naliligo na aming nakagawian dahil alas-syete pa lamang ng umaga ay dapat nasa paaralan na ang lahat ng graduating students.
"Bagay ba, Pa?" Tanong ko sa aking ama habang sinusukat ang aking puting toga na gagamitin ko mamaya sa seremonya.
Nasa loob kami ngayon ng aming kwarto at ilang saglit na lamang ay handa na rin kaming umalis ng bahay. Hinihintay ko na lamang ang aking ama sa pagbibihis nito at didiretso na kami sa paaralan.
"Bagay na bagay." Sagot naman nito sabay ngiti.
Lumapit ako sa kanya at ako na ang nag-ayos ng kanyang sinusuot na kurbata. Mas lalong lumitaw ang kapogian nito sa suot na hapit na puting long sleeves. Nakaayos na rin ang kanyang medyo basa pang buhok na bumagay naman sa kanyang kaunting balbas. Napaka-gwapo talaga ng aking ama.
Matapos kong ayusin ang kanyang necktie ay hinubad ko na ang aking suot na toga at isinilid iyon sa loob ng bag pagkatapos ay sabay na kaming bumaba ng hagdan.
Bago umalis ay siniguro muna naming nakasarado ang lahat ng bintana at ang pinto sa likod-bahay.
Kumuha ng isang araw na leave si Papa sa trabaho upang dumalo sa aking espesyal na okasyon. Lunes na lunes pero hindi n'ya raw hahayaang ma-miss ang isa sa pinaka-importanteng kaganapan sa aking buhay. Mabuti na lamang at pinayagan naman s'ya ng kanyang boss.
Sumakay na kami ng aming kotse at nagtungo sa paaralan.
Habang nasa byahe ay magkahawak ang aming kamay.
"Congratulations, anak." Biglang bati nito sa akin sabay halik sa aking kamay.
Naramdaman ko naman ang pamumula ng aking pisngi.
"Salamat, Pa. I love you."
Ginawaran ko rin ng halik ang kanyang kamay.
"I love you more."
Napangiti na lamang ako at muling napatingin sa labas ng bintana. Mas ibinaba ko pa ang windshield at kaagad namang pumasok ang hangin sa loob at ang hindi masyadong masakit sa balat na sinag ng araw. Nakapikit ako habang dinadama ang mga iyon sa aking balat.
Ilang minuto pa ay nakarating na rin kami sa aming paaralan. Pagbaba pa lamang namin mula sa aming sasakyan ay pinagtinginan kami kaagad ng mga tao. At alam ko na ang rason niyon. Sino ba naman ang hindi mapapalingon at mapapatitig sa napaka-gwapong itsura ng aking ama? Pormal ang ayos nito ngayon at napaka-expensive n'yang tignan.
Sinalubong kami ng aking mga guro. Ang ilan ay nagpa-picture pa kasama si Papa. Maging ang bading naming principal ay tuwang-tuwa rito dahil sa taglay na pagkagandang-lalake ng aking ama. Nagbiro pa itong kung alam lamang daw nilang ganoon kagwapo ang aking tatay ay ginawa na nila akong Valedictorian. Bagay na tinawanan lamang ng aking ama. Kahit kailan talaga ay napaka-mapagbiro ng aming punong guro.
Nang matapos ang pag-eentertain ng mga teachers sa aking ama ay naghanap na kami ng mauupuan. Magkatabi kaming umupo. Ngunit pansamantala lamang ang pag-upo ko rito dahil sa harapan uupo ang lahat ng graduating students mamaya kapag magsisimula na ang seremonya.
"Kinakabahan ka ba?" Ang biglang nasabi ni Papa sa akin.
"Ayos lang ako, Pa. Pero medyo kinakabahan." Pag-amin ko.
"Aakyat ka na mamaya roon. Baka hindi ko mapigilan ang luha ko." Paglalahad naman nito.
Medyo nangilid ang aking luha dahil sa sinabi niyang iyon.
"Pa naman! Subukan mo talagang umiyak at maglulupasay ako sa stage." Banta ko sa kanya.
Napakababaw pa naman ng luha ko at alam kong sa oras na umiyak ito paniguradong mas iiyak ako.
Napatawa naman ito nang mahina sabay hawak sa aking kamay dahil sa aking sinabi.
"Sobrang proud lang ako sa 'yo, anak. Parang kelan lang ay hinihele pa kita habang buhat-buhat sa mga braso ko. Ngayon ay magtatapos ka na ng high school at tatahak na ng landas na nais mong patunguhan." Anito sa mangiyak-ngiyak na boses.
Hindi ko na napigilan ang aking sarili at may tumulo nang luha mula sa aking mata.
"Salamat, Pa." Ang naisagot ko na lamang.
Ang dami kong gustong sabihin sa kanya ngayon bukod sa mga salitang nabanggit ko ngunit sa dami ng mga iyon ay hindi na maibigkas ng aking dila. Isa pa ay baka mapa-hagulgol lamang ako kapag sinabi ko ang mga nais kong ipagpasalamat sa kanya.
"Calling all our graduating students to please take your seats at the front of the stage." Biglang anunsyo ng gurong MC na nasa stage sa hawak na mikropono.
"O, anak, tinatawag na kayo." Sambit naman ni Papa at hinawakan ang aking balikat.
Ayoko s'yang iwan. Gusto kong dito na lamang umupo. Pero tumayo na lamang ako at isinuot ang aking toga dahil magsisimula na ang seremonya.
Ginawaran ko s'ya ng matamis na ngiti na sinuklian n'ya naman pabalik.
Nagsipalakpakan ang lahat ng mga tao habang hinahanap naming mga graduating students ang aming designated na upuan sa harapan ng stage.
Ilang minuto pa ay opisyal nang nagsimula ang aming graduation ceremony. Kumanta muna kami ng aming graduation song at nagsiiyakan ang ilan sa aking mga batchmates lalo na ang kababaihan. Pinigilan ko na rin ang aking sarili na maluha. Kahit papaano'y nag-enjoy rin naman ako sa pag-aaral ko rito sa loob ng ilang taon kahit puro mga abnoy ang madalas kong nakakasama.
Matapos ang aming sabayang pag-awit ay nagsimula nang magtawag ng mga estudyante sa entablado. Hindi ko alam kung bakit ako kinakabahan. Lalo na nung malapit na akong tawagin. Halos kumawala ang aking puso sa loob ng dibdib ko. Hanggang sa tuluyan na nga akong tinawag sa stage.
"Delos Santos, Justin Art L."
Nagsipalakpakan ang mga tao kasabay ng aking pagtayo. Pilit kong nilabanan ang hiya at nagsimula na akong maglakad paakyat ng stage.
Sinalubong naman ako ng aming principal at ilang district at regional heads ng edukasyon sa aming lugar.
"Congratulations." Bati ng aming punong-guro habang nakikipagkamayan sa akin.
Tinanggap ko na ang aking diploma at hinanap ang aking ama sa audience. Nang maispatan ko ito ay itinaas ko ang hawak kong rolyo ng papel at ngumiti rito. Medyo may kalayuan ang kanyang pwesto ngunit tanaw na tanaw kong sobrang proud nito sa akin base sa ekspresyon ng mukha nito.
Nang makababa na ako ay hindi ko napigilang mapaluha. Narito na at nagbunga ang ilang taong pagsisikap ni Papa upang mapag-aral ako. Magsisimula pa lamang ako sa panibagong yugto ngunit kasabay rin nito ang pagtatapos ng unang bahagi ng aking buhay - ang aking childhood at buhay teenager. Napakabilis talaga ng panahon.
Mabuti na lamang at naghanda ako ng panyo. Dinukot ko iyon sa loob ng aking bulsa at kaagad na nagpahid ng luha. Nilingon ko ang aking ama at halos madurog ako nang masaksihan ko itong nakayuko at mukhang umiiyak. Kakapahid ko pa lamang ng aking luha ngunit may namuo na namang panibago.
Gusto ko na itong puntahan at patahanin. Gusto ko itong patahanin sa pag-iyak at sabihing sobra-sobra ang aking pasasalamat sa kanya dahil napagtapos niya ako nang mag-isa. Kung pwede lang talaga. Wala akong ibang nagawa kundi ang muling ituon ang paningin sa harap ng stage at pagmasdan ang aking mga batchmates na tanggapin ang kani-kanilang mga diploma.
Parang pagong kung umusad ang takbo ng oras dahil sa tagal ng seremonya. Gusto ko na itong matapos nang malapitan ko na ang aking ama at yakapin ito nang mahigpit. Sabik na sabik na akong iparamdam dito ang aking nag-uumapaw na pagmamahal at pasasalamat.
Matapos ang pagtawag sa lahat ng mga graduates ay nagsalita pa sa harap ng entablado ang aming Valedictorian at Salutatorian. At hindi pa iyon naging sapat dahil nagbigay rin ng kanya-kanyang mensahe ang aming school head at guest speaker.
Hindi na ako mapakali at buong seremonya ay panay ang lingon ko sa kinaroroonan ng aking ama. Kaya naman nang opisyal nang matapos ang programa ay halos mapalundag ako sa tuwa.
Kaagad akong nagtatatakbo patungo sa aking ama. Tumalon ako patungo sa kanya at mabilis naman ako nitong binuhat habang magkayakap kami ng mahigpit. Nakaramdam ako ng matinding comfort sa mga yakap nito. Nawala ang lahat ng aking negatibong iniisip.
"Congratulations, baby." Muli nitong bati sa akin.
"Thank you, Pa. I love you."
"I love you too."
Kumalas na ako mula sa aming pagkakayakap. Gusto ko sana s'yang halikan sa labi ngunit naalala kong nasa pampublikong lugar nga pala kami.
"So, saan tayo kakain ngayon? Hihi." Sambit ko na lamang. Nakaramdam kasi ako ng pagkulo sa aking tiyan. Ilang oras ka ba namang paupuin.
"Kung saan mo gusto. Ikaw, gusto mo ba ng hotdog at itlog?" Banggit nito sabay ngisi.
Umabot pa nang ilang segundo bago ko nakuha ang ibig nitong sabihin at kaagad akong napahagalpak ng tawa.
"Ikaw, Pa, ah. Bumabanat ka na."
Mukhang nahiya ito dahil sa nakakaasar kong tawa at napakamot na lamang ng ulo.
"Joke lang! Syempre 'yung favorite ko ang gusto kong kainin. Ehe." Malandi kong sagot sa tanong nito.
"Uy, nandito ka lang pala. Kanina ka pa namin hinahanap." Biglang may umakbay sa akin sabay pulupot ng braso nito sa aking leeg at ginulo ang aking buhok.
"Ano ba, Chester! Tangina naman neto!" Saway ko sa damuhong nangha-harass sa akin ngayon.
"Akala namin umuwi ka kaagad, eh." Sagot ng bakulaw.
"Hoy, Chester, gagong 'to.. Nand'yan Papa ni Justin. Mahiya ka nga." Saway ni Trevor dito.
"Ay, sorry po! Hello po pala, Tito Gary, ako po si Chester, bestfriend nitong anak n'yo. Hehe."
Binitiwan na ako ng unggoy at mabilis na ibinaling ang atensyon sa aking ama. Ang kapal talaga!
"Kilala na kita, dati pa. Nai-kekwento kasi kayo ng anak ko sa akin. S'ya, mukhang makakaistorbo yata ako sa moment ninyong lima kaya iwan ko na muna kayo. 'Nak, d'yan lang ako sa tabi. Ipapahiram lang muna kita sa mga kaibigan mo." Paalam ni Papa sa amin.
Tututol sana ako dahil gusto ko lamang itong makasama ngunit biglang nagsalita ang bida-bidang si Chester.
"Makakaasa ho kayong nasa mabuting palad ang prinsesa- este, prinsipe ninyo. Hehe."
Pinanlisikan ko na lamang ito ng mata na napalitan naman kaagad ng kalungkutan nang aalis na si Papa sa aming harapan.
"S'ya, naroon lang ako, ah?" Banggit nito sabay turo sa canteen at lumayo na.
"Sige po, Tito." Sagot ng aking mga kaibigan.
"Akalain mo nga naman. Naka-graduate tayong lima?" Panimula ni Miko sa usapan.
"Kaya nga. Pasalamat kayo sa akin at nabuhat ko kayo." Matapang na pahayag ni Chester na kaagad ko namang binatukan.
"Langya ka. Eh ikaw nga 'tong parating zero sa quiz."
Nagtawanan silang lahat. Napatawa na lang din ako. Kahit mga abnormal 'tong mga kasama ko, hindi ko maipagkakailang sila ang may pinakamalaking bahagi ng aking high school life. Dahil sa kanila ay naging masaya ang aking pagpasok araw-araw at marami kaming masasayang memorya na iiwan sa paaralang ito.
Matapos kong makipagkulitan sa aking barkada at ilan na ring mga kaklase at guro ay hinanap ko na si Papa. Hindi ko ito makita sa itinuro nitong lokasyon kanina malapit sa canteen kaya lumabas ako upang magtungo sa parking lot kung saan nakaparada ang aming sasakyan. At doon ay nakita ko itong nakatayo sa tabi nito.
Bigla akong napangiti at nilapitan siya. Habang papalapit ay napansin kong panay rin ang ngiti nito. Saka ko lang napagtanto na may katawag pala ito sa kanyang cellphone.
Kaagad akong napatigil. Tila napako ako sa aking kinatatayuan. Iba ang kanyang mga tawa habang may ibang kausap sa kabilang linya. Gusto kong malaman kung sino o tungkol saan ang kanilang usapan na nakapagpangiti sa kanya nang todo.
Maya-maya pa ay nagsalubong ang aming mga tingin. Kitang-kita ko sa kanyang mukha ang pagkagulat na kaagad rin namang napalitan ng mga ngiti. Mabilis n'yang naibaba ang kanyang cellphone at ito na mismo ang lumapit sa akin.
"Kumusta ang usapan n'yo ng mga kaibigan mo, anak?" Sambit nito nang tuluyan na itong makalapit sa akin.
Gulong-gulo pa rin ang isip ko. Kinakabahan. Nangangamba. Ngunit pinili kong manahimik muna. Ayokong sirain ang importanteng araw na ito dahil lamang sa isang hinala.
"Ah, ito ba." Bigla nitong itinuon ang pansin sa hawak na cellphone.
"T-tumawag kasi si Boss. Ikinwento ko lang na naiyak ako habang nagmamartsa ka patungong stage kanina." Paliwanag nito. Halata sa kanyang hitsura ang kabang pilit na tinatakpan.
Sa mga oras na ito ay maaaring nagsasabi ito ng katotohanan o kaya nama'y nagsisinungaling. Ngunit hahayaan ko na lamang muna iyon. Naniniwala akong 'time is the ultimate truth teller.' Balang araw ay malalaman ko rin kung totoo nga ba o hindi ang mga sinasabi nito sa akin.
Wala rin akong sapat na ebidensya upang husgahan s'ya ng pangangaliwa. Kaya kahit punong-puno ako ng pangamba at pagdududa ay pipiliin ko pa ring magpakatatag at hindi magpadalos-dalos ng desisyon. Minsan na nitong sinira ang relasyon namin at ayoko nang maulit pa iyon.
"G-ganun ba, Pa? Tara na, kain na tayo. Gutom na ako, eh. How about Shakey's na lang? Nagki-crave ako ng manok, eh." Pilit kong nilabanan ang mga luhang nagbabadyang pumatak.
Tila nabunutan naman ito ng tinik at umaliwalas ang mukha dahil sa isinagot ko.
"M-mabuti naman kung ganun. Magpakabusog ka, anak, ha? Halika na."
Inakay na ako nito paloob ng aming sasakyan at pinagbuksan pa ako ng pinto. Puro mga ngiting pilit lamang ang ekspresyon na ibinigay ko sa kanya. Gulong-gulo at puno ng pangamba pa rin kasi ang isipan ko at nahihirapan akong itago iyon.
+++
SA dinami-dami ng in-order na pagkain ni Papa sa restaurant ay ni hindi ko maubos-ubos ni isang putahe. Puro mga tipid na salita lamang din ang aking mga sinasagot tuwing makikipag-usap s'ya sa akin.
"Anak, ano na naman bang problema?" Bigla nitong naitanong habang magkaharap pa rin kaming nakaupo sa loob ng restaurant. Mukhang napansin na nito ang kakaiba kong ikinikilos.
"W-wala, Pa." Ang muli kong tipid na sagot at nagkunwaring kaswal na kumakain.
Napakagat-labi s'ya at tumingin sa ibang direksyon.
"Alam kong meron. Tungkol ba 'to sa ka-tawagan ko kanina?" Muli s'yang napatingin sa akin nang diretso.
Hindi ko sinagot ang tanong niyang iyon. Kung sakali kasing sumagot ako ngayon ay baka hindi ako makapagpigil at mag-eskandalo lamang ako rito sa loob ng restaurant. Ang dami pa namang tao.
"Ito. Tignan mo 'tong cellphone ko!" Matapang nitong hayag sabay abot sa akin ng kanyang cellphone.
Napatitig lamang ako rito. Inaabot nito ang kanyang cellphone. Maaaring may mga personal s'yang nakakausap dito. Tsansa ko na ito upang makumpirma kung nangangaliwa nga s'ya.
Dahan-dahan ko iyong tinanggap. Kaagad akong nagtungo sa call history at napalunok na lamang ako nang makitang ang kanyang boss nga ang huli n'yang nakausap. Sa messages naman ay wala akong ibang naabutan kundi ang mga messages mula sa akin at mga katrabaho n'ya. Pansin ko ring puro work-related ang mga usapan dito. Sa gallery naman ay puno ng hubad na larawan naming dalawa at ang aming mga s*x videos. Pati na ang mga video ng pagjajakol n'ya na naka-save rin sa aking cellphone na ginagamit ko upang magparaos tuwing wala s'ya sa tabi ko.
Hiyang-hiya kong ibinalik sa kanya ang kanyang cellphone. Wala akong masabi. As usual ay ako na naman ang nagmukhang tanga. Hindi ko napigilan ang aking sarili at bigla akong naluha.
"Sorry, Pa...." Iyak ko sabay takip sa aking mukha.
Narinig ko ang mga bulungan sa paligid. Ang tanga-tanga ko talaga. Pang-ilan ko na ba 'tong paghihinala sa aking ama. At everytime ay napapatunayang ako ang mali. Napakasama ko talagang tao.
Bahagya akong tumahan nang maramdaman ko ang sobrang pamilyar na palad na dumikit sa aking likod. Hinagod niya iyon. Nakatayo na pala ito sa aking tabi.
"Sshh... Tahan na, anak..."
Inalalayan n'ya rin ako sa pagtayo. Lumabas na kaming dalawa sa restaurant at nagtungo sa loob ng aming sasakyan. Iniwan namin ang mga pagkaing halos hindi ko nagalaw.
Niyakap niya ako nang mahigpit at ganoon din ang aking ginawa.
"Sorry, Pa. Sorry talaga."
"Ssshhh... Ayos na, anak. Ang importante ay nawala na ang mga pangamba mo. Hindi kita iiwan, baby ko. Alam mo namang ikaw lang ang mahal ko, 'di ba?"
Sa sobrang comforting ng mga sinabi niyang iyon ay hindi ko namalayang nakatulog na pala ako sa kanyang dibdib habang panay pa rin ang hikbi.
+++
NAGISING na lamang akong nakahiga pa rin sa dibdib ng aking ama. Ngunit nasa loob na kami ngayon ng aming kwarto.
Kaagad akong napabangon. Suot ko pa rin ang aking uniform at nakabihis pa rin s'ya ng kanyang suot kanina sa seremonya.
Unti-unti kong inalala ang mga nangyari at bigla akong napangiti. Ngayon ay nakumpirma ko nang walang kalaguyo ang aking ama. Wala na akong dapat na ipangamba.
Pumatong ako sa kanya at kaagad s'yang hinalikan.
"Paaa... Gabi na. Gising na." Gising ko rito. Mukhang nakatulog din ito sa aking tabi.
"Ayaw mo palang bumangon, ah?"
Muli ko itong hinalikan sa labi.
"Paaaa!"
Sandali muna akong tumigil sa paggising sa kanya upang pagmasdan ang kanyang mukha. Ang gwapo talaga nito. Siguro ito rin ang isang rason kaya napaka-seloso ko. Sa sobrang gwapo ng aking asawa ay alam kong lapitin ito ng mga higad. Mabuti na lang at hindi n'ya ang mga iyon pinapatulan.
"Isa pa nga." Bigla nitong sambit habang nakapikit pa rin.
Napangiti na lamang ako at muli na naman s'yang hinalikan.
Maya-maya ay bigla s'yang napadilat at niyakap ako at dinaganan. S'ya naman ngayon ang nakapatong sa akin.
"Aahh!!" Sigaw ko dahil sa gulat sabay tawa.
"Masarap ba ang tulog mo, baby?"
"Sobra."
Hinalikan n'ya rin ako sa labi nang pagkatamis-tamis.
"May ibibigay pala ako sa 'yo." aniya sabay tayo at may dinukot mula sa kanyang bulsa.
Napaupo na rin ako sa kama.
"Pumikit ka." Utos nito sabay ngiti.
"Pag 'yan talaga, prank, sinasabi ko sa 'yo." Banta ko muna rito bago pumikit.
Maya-maya ay naramdaman kong lumapit s'ya sa akin at mayroong biglang ikinabit sa aking leeg.
"Open your eyes, baby."
Dahan-dahan akong napadilat at kaagad na pinagmasdan ang kwintas na isinuot nito sa akin.
"Ang ganda!!!" Manghang-manghang nasabi ko na lamang habang sinusuri iyon. Isa itong silver necklace na may anchor na pendant.
"Salamat, Pa! I love you!" Niyakap ko s'ya nang mahigpit.
"Kung napapansin mo ay hugis anchor ang pendant niyan. Gawin mo 'yang lucky charm ngayong maglalakbay ka na sa isang malawak na karagatan ng buhay. Isipin mong habang nasa byahe ka ng iyong tatahaking landas ay kasa-kasama mo ako lagi sa pendant na iyan."
Nangilid ang aking mga luha dahil sa kanyang eksplinasyon tungkol dito. Napakalalim pala ng ibig sabihin ng kwintas na ito.
Hindi na ako nag-atubili at isang mahigpit na yakap na lamang muli ang aking iginanti. Panginoon, maraming-maraming salamat sa biyaya mo sa akin. Maraming salamat dahil sa pagbibigay mo sa akin sa lalaking ito.
"Pero teka, una pa lamang iyan sa tatlo kong graduation gift para sa 'yo."
Biglang nanlaki ang aking mga mata.
"P-po?"
Tatlong regalo?! Kung ganoon ay may mga kasunod pa ang kwintas na ito? Nakaka-excite namang malaman kung ano ang dalawang iyon.
"Ang pangalawa ay..."
Napatingin ako sa kanya na puno ng antisipasyon at kumikinang-kinang pa ang mga mata.
"Magbabakasyon tayo sa Palawan."
"Trip to Palawan Part 2?!" Ang naibulalas ko.
Bigla akong naglululundag sa sobrang tuwa. Kung ganun ay magbabakasyon ulit kami! At ngayon ay wala nang pangamba dahil alam ko nang wala akong ibang kaagaw sa lalakeng mahal ko.
"Pero syempre, may pangatlo pa."
"Ano po iyon, Pa?"
Bagong cellphone kaya? Sarili kong kotse? Anooooo???
"Eto, oh."
Bigla n'yang binuksan ang zipper ng kanyang trouser at tumalbog palabas ang naghuhumindig n'yang dambuhalang tarugo.
Kapwa kami napangisi at hindi na ako nagpatumpik-tumpik pa at kaagad ko itong sinuso. Save the best gift for the last nga talaga.