เรือนรักเรือนใจ (เรือนคุณพระนาย)

คุณแม่สื่อเลื่องชื่อสุดในสยาม

เมื่อลูกค้าก้าวออกจากร้าน แขกคนสำคัญที่รอจังหวะให้แม่ค้าว่างก็ก้าวเข้ามาในร้าน ‘คุณหญิงชบา’ ยิ้มกว้างเมื่อเห็นหญิงร่างอวบรุ่นราวคราวเดียวกันแต่งกายตามราชนิยมคือตัวเสื้อเป็นลูกไม้ระบายตามแบบแหม่ม ส่วนท่อนล่างยังคงเป็นโจงกระเบนให้ทะมัดทะแมง สวมถุงน่องขาวและรองเท้าส้นสูง

คุณหญิงจึงหันไปบอกคนงานหญิงที่นั่งอยู่ในฉากด้านหลังคอยซ่อมแซมทองชำรุดให้ออกมาดูร้านแทน ก่อนร่างอวบอิ่มมีน้ำมีนวลจะเดินออกจากคอกกั้นส่วนขายทองเพื่อต้อนรับ

“ฉันไหว้ค่ะคุณพี่ส้มจีน”

“อุ้ย! คุณหญิง อย่าไหว้ฉันค่ะ มันไม่ดี” แม่ส้มจีนโบกมือห้ามไม่ให้คุณหญิงชบาไหว้

“ทำไมเล่าคะคุณพี่ คุณพี่แก่กว่าฉัน ฉันก็ต้องไหว้สิคะ”

“ไม่ได้ดอกค่ะคุณหญิง คุณหญิงกับฉันต่างกันนะคะ คุณหญิงเป็นภรรยาท่านเจ้าคุณ ประเดี๋ยวพอคุณหญิงได้รับพระราชทานเครื่องราชฯ ฉันก็ต้องเรียกคุณหญิงว่าท่านผู้หญิงแล้วล่ะค่ะ อย่างนั้นคุณหญิงจะไหว้ฉันได้อย่างไรกันคะ”

“โธ่... คุณพี่ ยังไงเสียฉันก็เป็นน้องนะคะ บรรดาศักดิ์ใดๆ นั้นก็ล้วนเป็นของท่านเจ้าคุณท่านทั้งนั้นแหละค่ะ ฉันก็เป็นแม่ค้าอย่างเดิมนั่นแหละ จะเรียกเยี่ยงไรก็เป็นแม่ค้าค่ะ”

“แต่ค้าทองเชียวนะคะ”

“ค้าทองก็แม่ค้านั่นแหละค่ะคุณพี่ ยังไงลูกค้าก็สำคัญที่สุด อย่างนี้แล้วคุณพี่อย่าไหว้ฉันอีกนะคะ ขี้กลากจะได้กินฉันพอดี ฉันเคยไหว้คุณพี่อย่างไรก็จะไหว้แบบนั้นต่อไปแหละค่ะ”

“เฮ้อ! เอาเถอะค่ะ เถียงคุณหญิงไม่ชนะสักครา”

แม่ส้มจีนพูดพลางส่งสายตาค้อน แต่รอยยิ้มละไมบนใบหน้านั้นเดาว่าถูกอกถูกใจอัธยาศัยไม่ถือยศถือศักดิ์ของคุณหญิงชบาเป็นที่สุด

“ก็คงต้องอย่างนั้นล่ะค่ะคุณพี่ เราไปคุยกันด้านในเถอะค่ะ ทางนี้ให้เด็กๆ เขาดูกัน”

คุณหญิงชบาหันไปเชื้อเชิญลูกค้าที่เพิ่งก้าวเข้ามาพลางเอ่ยแนะนำให้บอกความต้องการกับคนงานขายโดยไม่ต้องเกรงใจก่อนจะพา ‘คุณแม่สื่อ’ เข้าไปด้านในของร้าน เพื่อพูดคุยในสิ่งที่จะไหว้วาน ด้วยแม่ส้มจีนเป็นแม่สื่อแม่ชักที่เลื่องชื่อสุดในสยาม

ฝ่ามืออูมมีน้ำมีนวลด้วยอยู่ดีกินดีโอบรอบเอวอวบของแม่ส้มจีนอย่างสนิทสนม เพราะเมื่อรุ่นสาวคุณหญิงชบาเคยอยู่รับใช้เจ้านายในวังเช่นเดียวกับแม่ส้มจีน และแม่ส้มจีนนี่แหละที่ตั้งตัวเป็นแม่สื่อแม่ชักนัดแนะให้เพื่อนสาวชาววังออกมาพบปะกับบรรดาชายหนุ่มที่หมายปองอยู่ที่ด้านหน้าประตูศรีสุดาวงศ์ซึ่งเป็นประตูด้านหลังของกำแพงพระราชวังฝ่ายใน ตรงกับประตูช่องกุดซึ่งเป็นประตูกำแพงวังชั้นนอก

ในช่วงเช้าคนนอกวังจะนำสินค้ามาวางขายให้หญิงชาววังออกไปจับจ่ายซื้อหา ช่างเป็นเวลาประจวบเหมาะที่หนุ่มสาวจะได้ดูตัว และเมื่อใครอยากจะนัดแนะก็ให้แม่ส้มจีนนี่แหละเป็นธุระให้ แม่ส้มจีนจึงได้สินน้ำใจเล็กๆ น้อยๆ ตอบแทน เรียกได้ว่าในยามนั้นแม่ส้มจีนอู้ฟู้น่าดู

แม่ส้มจีนชักพาให้หลายคู่ได้ตบแต่ง รวมทั้งคู่ของคุณหญิงชบาด้วย แม้ครั้งนั้นคุณหญิงในวัยสาวรุ่นจะไม่ได้สานต่อความสัมพันธ์กับท่านเจ้าคุณ ที่ยามนั้นเพิ่งได้บรรดาศักดิ์เป็นคุณพระใหม่ๆ แต่ก็ถือว่าการพบกันครั้งแรกก็ได้แม่ส้มจีนเป็นสื่อชักพา

แม่ส้มจีนสนุกกับการจับคู่และยินดีชื่นชมกับสินจ้างจึงไม่คิดจะออกเรือนไปกับชายใด ประจวบกับอัธยาศัยดี รู้จักผู้คนกว้างขวาง เมื่อออกจากวัง แม่ส้มจีนจึงยึดแม่สื่อแม่ชักเป็นอาชีพ จนถึงวันนี้เมื่อเพื่อนฝูงมีลูกมีหลาน จึงไม่เว้นจะไหว้วานให้แม่ส้มจีนช่วยดูกุลบุตรและกุลธิดาในตระกูลที่เหมาะสมให้ นั่นก็ยิ่งทำให้แม่ส้มจีนอู้ฟู้กว่าเดิม และก็ถึงคราวที่คุณหญิงชบาจะไหว้วาน

คุณหญิงชบาพาแม่ส้มจีนเดินลัดเลาะจากหน้าร้านเข้ามาด้านหลังซึ่งเดิมเป็นบ้านเก่าของคุณหญิงชบาเอง แต่เมื่อออกเรือน ท่านเจ้าคุณกรุณาปลูกเรือนใหม่ให้พ่อแม่และเหล่าคนงานทำทอง คุณหญิงจึงปรับเปลี่ยนหน้าบ้านทำเป็นร้านขายทอง ส่วนห้องทำทองซ่อมทองก็เลื่อนเข้ามาอีกชั้น เพื่อให้สะดวกในยามที่ลูกค้าต้องการเลือกหาสร้อย แหวน หรือกำไลที่ถูกใจ ในตัวบ้านยังตกแต่งตามแบบชาวจีนคงไว้สำหรับพักอาศัยได้ดังเดิม

จากห้องทำทองก็เข้าสู่ส่วนรับรองผู้มาเยือน จากนั้นก็เข้าสู่บริเวณสวนกลางบ้านที่ด้านบนนั้นเปิดโล่งให้รับลมรับแดดจากภายนอกได้ทั่ว แต่เดิมนั้นบริเวณนี้คือที่ตากผ้า ตากอาหารแห้งให้เก็บไว้กินได้นานปี แต่ตอนนี้มีเพียงต้นไม้ให้ร่มเงาอยู่มุมหนึ่ง และเมื่อมองถัดเข้าไปด้านในก็จะเป็นเขตส่วนตัวของเจ้าของบ้าน ซึ่งได้แก่ ห้องพักผ่อน ห้องนอน ห้องครัว และห้องน้ำ

“บ้านยังคงเหมือนเดิมทุกอย่างเลยนะคะคุณหญิง”

แม่ส้มจีนมองไปทั่วบริเวณ แม้จะเคยมาเยือนเพียงครั้งเดียวเมื่อเป็นสาวรุ่น แต่ก็จำได้ไม่ลืม เพราะลูกสาวพ่อจีนแม่ไทยมีไม่มากนักที่จะเข้าไปถวายตัวรับใช้เจ้านาย ความสัมพันธ์ระหว่างหล่อนและคุณหญิงชบาในยามนั้นจึงแน่นแฟ้น

“ใช่ค่ะคุณพี่ ฉันไม่ได้เปลี่ยนแปลงอะไรเลยค่ะ ครั้งที่คุณเตี่ยกับคุณแม่สิ้นไป ฉันก็คิดว่าคงแล้วแต่พ่อทองเขาจะปรับจะเปลี่ยนอะไรให้ตามสมัย เพราะตัวฉันเองก็ไม่ได้มาค้างที่นี่ มีแค่คนงานนอนเฝ้าร้านและก็พ่อทองที่เทียวมานอนพักน่ะค่ะ แต่พ่อทองน่ะสิคะ เขาบอกว่าเก็บไว้แบบนี้ก็ดีแล้ว ตัวฉันเองจะได้รู้สึกเหมือนกลับบ้านทุกวัน และก็เป็นจริงอย่างที่ลูกพูดไว้ไม่มีผิดค่ะ ฉันเหมือนได้กลับบ้านทุกวันจริงๆ ที่นี่มีความทรงจำมากมาย”