Everything I have (COMPLETED)

Everything I have (Lahat ng meron ako!) Unang Kabanata: Masarap magmahal sa taong mahal ka. Iyon bang kaya niyang ibigay sa iyo ang lahat ng gugustuhin mo. Handa niyang gawin ang lahat ng hiling mo. Titiisin ang lahat, isakripisyo at kalimutan ang pansarili niyang kaligayahan. Sabi nila, masuwerte ka kung may darating na ganitong pag-ibig sa iyong buhay. Sabi din nila minsan din lang ito darating at kung pakakawalan mo maaring hindi na muli pang darating. Paano nga ba ako maniniwalang may ganoong pag-ibig sa tulad kong lumaki lang sa isang liblib na purok ng dulo ng Pilipinas. Magsasaka ang tatang ko. Magsasakang walang sariling lupa dahil binabayaran lamang siya araw-araw. Lahat ng puwedeng iutos sa kaniya ay ginagawa niya kapalit ng 40 pesos niyang kinikita. Noong bata ako, ang 40 pesos na iyon na kaniyang pinagpaguran sa maghapon ay tama din lang para sa kaniyang bisyong alak at sigarilyo. Kung may maiiwan doon ay siya naman naming pambili ng kailangan sa kusina. Basta hindi dapat maisakrpisyo ang alak niya at sigarilyo dahil katwiran nga naman niya ay siya ang nagpagod kaya nararapat lang na sa kaniya mapunta. Si Nanang naman hayop din kung manigarilyo. Tambutso ang bunganga sa paninigarilyo at sinasabayan din niya ang Tatang sa pag-inom ng alak. Hindi nga lang sila magkaharap kung tumoma ngunit pagsapit ng gabi kapwa na sila lasing at magkakaroon ng mahabang sumbatan sa nangyayari sa buhay namin. Hindi ko naranasan yung lumaki na pinapaliguan ng mga magulang. Basta nang nagkaisip ako, ang alam ko ay kasama ako ng mga hubu't hubad na mga batang nagtatampisaw sa ilog na para bang hindi sila natatakot na ako'y malunod o tangayin ng agos ng ilog. Kapag kainan naman ay lalagyan na lang ni nanang ng kanin ang pinggan ko, hahaluan ng mantika o kaunting asin o kaya ay bagoong, sarap na sarap na ako doon. Kung sa umaga naman ay masaya na ako kung may kape na isasabaw ko sa aking kanin. Pista na nga ring maituturing kung may ginisang sardinas na ihahain. Mula nagkaisip ako ay natutulog akong tanging pagbubungangaan at walang kamatayang diskusyon ang aking naririnig mula sa mga lasing kong nanang at tatang. Hindi ko nakitang naglambingan sila. Kung hindi sila lasing sa tanghali, tama na yung pag-uusap nila tulad ng pagtatanong ni tatang kung may sinaing na at kung ano ang nalutong ulam, sasagutin naman ni nanang na tignan na lang ni tatang sa kusina kung ano ang nakahanda doon at kainin kung anong meron dahil hindi naman sila mayaman. Walang kuryente pa noon ang baryo namin kaya noong edad anim na taong gulang lang ako ay nakapaa pa ako sa madilim at masukal na daan para makidayo na makipanood sa betamax ng may kaya at may sariling generator sa kabilang baryo. Kung may dalawampiso kang pambayad, papapasukin ka sa loob at kalimitan naman ay wala akong pera kaya naghahanap ako ng butas na puwede kong silipan para lang mapanood ko si Jackie Chan, si Robin Padilla, Philip Salvador, Rudy Fernandez, Bhong Revilla at si Fernando Poe Jr. Ngunit isang araw nang muli akong pumuwesto doon sa sinisilipan ko ay nasarhan na iyon ng napakakapal nilang kurtina kaya sinikap kong pumuslit para makapasok sa loob na hindi nagbabayad. Kapapasok ko pa lamang sa ay bigla na lang hinila ang aking manipis at maduming puting sando at narinig ko pa ang pagkapunit. "Balak pang pumuslit ng hayop na 'to!" Hinila ako palabas saka pabagsak na isinara ang pintuan. Pakiramdam ko noon ay parang hindi ako tao katulad ng mga nanonood sa loob. Dahil ba sa wala akong pera kaya wala na din akong karapatang mapanood ang pinapanood nila? Umaatungal ang aso sa labas ng bahay nila. Nabuksan muli ang pintuan nila at napangiti ako. Akala ko ako ang papapasukin pero kinarga ng may ari ang tuta saka tumingin sa akin. "Ano pang ginagawa mo dito? Umuwi ka na sa kubo niyo, hoy!" Pagkatapos no'n ay pumasok na siya kasama ng aso. Mabuti pa yung aso kinarga at ipinasok sa loob ngunit ako na tao pinapalayas na masahol pa sa hayop. Bago ako umalis ay nakita ko ang pinagkakainan ng aso, May pansit at ilang buto ng pritong manok na madami pang laman na sa katulad kong mahirap lang ay ulam na din iyong maituturing. Napabuntong-hininga ako. Iisa ang tumatakbo sa isip ko no'n, naiinggit ako sa aso nila. Mas hamak pang masuwerte siya kaysa sa akin. Pagdating ko sa bahay ng gabing iyon ay nakita ko na namang nagrarambulan ang aking mga magulang. Umupo ako sa unang baitang ng hagdanan namin. Sanay na kasi ako sa kanilang sigawan at sakitan. Kung dati umiiyak ako sa tuwing nag-aaway sila, ngayon ay parang drama na lang iyon sa AM radio station na paulit-ulit kong pinapakinggan. Dahil malapit lang ang school sa amin ay sinabi ko kay nanang na mag-aaral din ako katulad ng mga kapit-bahay namin. Walong taong gulang na kasi ako noon pero hindi pa ako marunong bumasa at sumulat dahil hindi naman ako nag-aaral. Mabuti na lang at magaling ang utak kong pumik-up. Nakikinig ako sa mga usapan nila kung nanood kami at tinatandaan ko ang mga mukha at pangalan ng mga artistang napapanood ko. "Kung gusto mong mag-aral, magtrabaho ka. Mag-ipon ka para sa pasukan ay makapag-aral ka. Ako nga, di marunong magsulat at magbasa, tatang mo lang ang marunong niyan dahil noong panahon namin dito ay hindi uso yang pag-aaral na iyan. Malaki ka na, alam mo na kung ano ang nakabubuti sa iyo." Iyon ang tinuran ni nanang noon. Dahil gusto ko talagang mag-aral ay sinimulan kong pumunta ng bukid. Kung binabayaran si tatang sa mabibigat na trabaho, ako naman ay sa magagaan lang tulad ng paglilinis sa pilapil, pamumulot ng mga kuhol at ilalagay sa isang sako dahil nga kinakain ng kuhol na ito ang malilit na sibol ng tumutubong palay. Ang bayad ko noong 10 piso sa buong maghapon na nasa putikan sa gitna ng matinding sikat ng araw ay iniipon ko para sa susunod na pasukan ay makapag-aaral na ako. Habang ako noon ay nasa bukid na at nagtatanim ng palay ay madadaanan ako ng mga naka-uniform na mga kalaro ko at may mga bag papasok sa paaralan. Pag-uwi nila sa hapon ay naroon parin ako sa gitna ng putik samantalang sila ay nagkakantahan at naglalaro sa daan pauwi sa kanilang mga bahay. Naiingit ako noon lalo pa't ang ilan sa mga kalaro ko ay inihahatid pa sila ng kanilang mga magulang at sinusundo kapag uwian. Hindi naman sila mayaman, mahirap lang din sila kagaya ko ngunit nag-aaral sila at tahimik ang kanilang bahay sa gabi maliban sa malulutong nilang mga tawanan. Bakit ako parang walang nagmamahal sa akin? Bakit ako, parang ulila ako kahit buhay na buhay pa ang aking mga magulang? Bakit ni minsan hindi man lang kami nagtatawanan sa bahay? Dahil may kaluwangan ang likod bahay ay sinikap kong humingi ng mga buto ng talong, kamatis at iba pang mga gulay sa mga kalaro ko na may mga ganoong nabubulok na gulay sa bakuran nila. Kapag kasi tapos na ang taniman ay bihira na rin ang nangangailangan ng babayaran na magtratrabaho sa bukid kaya iyon na ang naisip kong gawin habang maghihintay naman ng anihan ng palay. Magsisiyam na taong gulang na kasi ako sa pasukan. Sa pagdaan ng panahon ay mabilis namang lumaki ang mga pananim kong gulay na para bang nakikisama sa akin ang kapalaran kahit wala akong pataba at tubig lang sa ilog ang pinapandilig ko araw-araw. Nang namunga naman ay naging problema ko kung kanino ko iyon ibebenta dahil halos lahat ng mga kapit-bahay naming ay may mga gulay din sa likod-bahay nila. Maliban sa mga ilang tamad na walang ginawa kundi magtsismisan at maglaro ng braha. Naisip kong dalhin ang mga bunga ng talong, ampalaya, sitaw at kamatis sa bayan. Higit dalawang oras ko din nilalakad iyon sa masukal na kagubatan at talahiban bago marating. Kung dadaan kasi ako sa daanan ng mga sasakyan ay aabutin ako ng tatlong oras kaya doon ako sa shortcut dumadaan. Nahihirapan ako noong magbilang lalo na sa pera kaya minsan binubungangaan ako ng mga bumibili sa isang bayong lang na gulay na paninda ko. Presko kasi ang mga paninda ko kaya sa akin bumibili ang ilan pero dahil sa bakuran lang ako nagtanim kaya ilang araw uli ako maghihintay bago magkabunga at ititinda. Sa harap ng parlor ng isang baklang parang babae ako noon nagtitinda. Sa akin din siya bumibili at napansin nga niyang hindi ako marunong magsukli. Nang minsang wala siyang ginugupitan ay tinawag niya ako sa loob. Wala na akong ibebenta noon. "Anong pangalan mo balong?" "Mario po. Kayo po?" "Champagne. Tawagin mo akong ate Champagne. Hindi ka ba nag-aaral? Tiga saan ka ba?" "Hindi pa po ako nag-aral e. Katunayan nga po, nahihirapan pa akong magbilang. Pangalan ko nga po hindi ko alam isulat." "Wala ka bang mga magulang?" "Meron po." "Pero bakit ka pinapabayaan ng ganiyan? Ilang taon ka na?" "Sabi po ni nanang, walong taong gulang na ako. Malapit na daw ako magiging siyam." "Gano'n e parang 12 years old na sa tangkad mo ah. Guwapo kang bata ka. Gusto mo turuan kitang magbilang at isulat ang pangalan mo? Sandali at kumuha ako ng lapis at papel." Iyon ang kauna-unahang pagkakataon na naturuan akong magbilang. Sa higit isang oras ding pagturo ni Ate Champagne sa akin na magsulat ay tuluyan ko ng alam kung paano isulat ang buong pangalan kong Mario Bautista. Pag-uwi ko ay ibinigay na din sa akin ni Ate Chapagne ang kaniyang lapis at papel. Kaya nang umuwi ako ay pagkatapos kong diligan ang aking mga gulay ay wala akong ginawa kundi ang isulat ng paulit-ulit ang aking pangalan. Nang pasukan na ay pumunta ako sa bayan para bumili ng mga kakailanganin ko sa pag-aaral. Sinamahan ako noon ni ate Champagne na bumili ng aking mga gamit at tuwan-tuwa akong umuwi noon na dala ang aking mga gagamitin sa pag-aaral. Pinakita ko kay tatang ngunit nasaktan lang ako sa sinabi niya sa akin. "Akala mo naman may mararating ka sa aral-aral na 'yan. Doon din lang naman sa bukid ang bagsak mo. Basta ito ang tandaan mo bata ka ha? Pagdating diyan sa pag-aaral na iyan ay wala kang mahihintay sa akin na kahit anong suporta. Wala akong pakialam at huwag na huwag kang hihingi ng tulong sa akin diyan sa diayskeng pag-aaral mo! Kita mong naghihirap na tayo iyan pa ang inaatupag mo. Do'n sa bukid ka nababagay o kung hindi naman ay diyan sa gulay mo sa likod ang asikasuhin mo nang may malamon ka. Tignan lang natin kung hanggang kailan ka tatagal diyan sa buwisit na pag-aaral na iyan." Gusto ko siyang sagutin noon pero kinuha ko na lang uli ang mga gamit kong may luha sa mga matang pumasok sa loob ng aming kubo. Pinangako ko sa aking sarili na pagdating ng araw, magsisisi siya sa mga sinabi niya. Ipapamukha ko sa kaniyang hindi ako matutulad sa kanila ni Nanang. Pagdating ni nanang galing sa pagtotong-its ay hiningan niya ako ng perang pambili daw niya ng sigarilyo niya. Ayaw ko sanang bigyan dahil baka kukulangin ako ng mga kakailanganin sa school pero ayaw ko din naman mapagalitan ako. Inisip ko na lang na dodoblehin kong magtrabaho kapag wala akong pasok tulad ng Sabado at Linggo. Nakita niya ang mga gamit ko sa school at may sinabi din siyang hindi ko nagustuhan. "Taas ng ambisyon. Tignan lang natin kung saan din ang bagsak mong bata ka." Sa gabing iyon ay napaiyak ako sa tinutulugan ko. Pakiramdam ko noon ay hindi ko sila mga magulang. Wala akong nararamdamang pagmamahal at pagmamalasakit. Parang sa buong buhay ko ay nabuhay na lang ako sa awa ng Diyos. Ngunit lahat ng mga sinabi nila ay ginawa kong challenge para magtagumpay ako. Unang araw noon sa paaralan at nakita ko ang kaibahan ng mga kaklase ko sa akin. Magara ang kanilang mga sapatos at damit ngunit mangilan-ngilan din lang kaming nakatsinelas lang at may suot na mumurahin at hindi plantsadong uniform. Masarap ang baon nila tuwing recess samantalang ako ay lumalabas lang para uminom ng tubig sa poso at bumabalik na ako sa loob ng aming silid-aralan para mag-aral at hihintayin ang pagbalik ng aking mga kaklase. Lahat sila ay may mga kaibigan. Barkada. Tropa. Bakit ako wala? Iyon ba ay kasama ng sumpa kung mahirap ka? Ang walang gustong makipagkaibigan sa iyo dahil wala kang baon, wala kang magarang suot na damit at wala kang maikukuwentong mga bagong napanood na pelikula o kaya ay mga bagong laruan? Ngunit alam kong may isa akong puwedeng magamit para isang araw ay magbabago din ang tingin ng lahat sa akin. Iyon ay ang aking talino. Ilang buwan pa lamang noon ay magaling na akong magbasa. Nagugulat ang mga guro sa bilis kong matuto. Ngunit dahil mahirap lang ako at hindi din kilala ang mga magulang ko, kaya hindi ako nakakapasok sa mga nakakakuha ng mga parangal. Ngunit alm ko at alam ng mga kaklase ko na ako ang pinakamatalino sa klase. Walang tanong ang teacher ko na hindi ko masagot. Pero para sa akin, hindi naman importante iyon, ang mahalaga ay masaya akong pumapasok, marami akong natutunan at dumami na din ang mga kabigang nagapapatulong sa akin. Grade four na ako noon nang maisipan ng isa sa mga guro kong ipalista ako para sa acceleration program ng public school sa mga may edad at matatalinog mag-aaral. Sa awa ng Diyos ay pumasa ako at isang araw pagpasok ko sa school ay grade six na agad ako. Maliban sa guro kong nagpalista sa akin para maaccelerate at sa prinicipal namin dahil isang karangalan nga naman na galing sa paaralan niya ang nagtop sa buong Region II sa acceleration program ay wala ng ibang natuwa pa. Kahit gaano kasaya ako noong umuwi para ibalita ko sa mga magulang ko ang nangyari ay parang wala lang sa kanila ang lahat. Hindi pinansin ang ibinalita ko at ganito lang ang sagot ng mahaba at puno ng excitement kong kuwento. "Bilhan mo nga ako ng Gin diyan kina Aling Delia. Bilisan mo. Kung may pera ka, bumili ka na din kahit tatlong stick lang ng sigarilyo." Gano'n lang iyon. Akala ko ang pagiging dukha ko lang ang problema noon. Para sa akin, iyon ay kaya ko sanang solusyunan dahil kaya kong pagtiiisan ang lahat. Kumbaga alam kong darating ang araw na kaya kong hanapan ng kasagutan basta masipag ka lang at madiskarte sa buhay. Ngunit habang nagkakaedad ako ay mas lalo akong naguguluhan. Mas lalo akong nagtatanong kung ano itong gumugulo sa akin. Kung nagagawi ako sa ilog para magsalok ng pandilig ko sa aking gulay at naabutan ko si Kuya Berto na kapitbahay na may maskuladong katawan ay naaliw akong panoorin siyang sinasabon niya ang buo niyang katawan. Napapalunok ako sa tuwing nakikita ko ang bumubukol sa kaniya. Sa tuwing pumupunta ako sa parlor ni Ate Champagne at pinababantay niya ako dahil may bibilhin siya ay nanginginig akong buksan ang mga magazine niyang may mga hubad na artista sa mga bold movies noong dekada 90 tulad nina Leandro Baldemor, Isko Moreno at tinitigasan ako kapag tinititigan ko si JC Castro sa malaking litrato niya na nakikita sa gitna ng magazine na ang suot ay manipis lang na putting brief. Iba iyon sa kadalasang paksa ng usapan nina Richie na kaklase ko noong grade six na ako. Hindi iyon katulad sa dinadala niyang litrato at litaw na litaw na s**o nina Ina Raymundo, Ynez Venerazion o kaya ay si Rosanna Roces. Bakit hindi ako tinitigasan sa kanilang mga pinag-uusapan? Bakit parang wala akong libog na maramdaman nang minsang gusto kong gayahin ang kuwento ni Richie na ialalagay lang sa banyo niya yung hubad na picture ni Rosanna Roces tapos lalagyan ng sabon ang o shampoo ang kaniyang kamay at iimaginin niyang naroon si Rosanna at kasex niya ito sa kaniyang utak. Bakit kahit anong gusto kong pilit ay tanging si Kuya Berto na kapitbahay namin, si JC Castro at nang lumaon ay si Richie na mismo ang lamang ng aking utak sa tuwing nilalaro ko ang aking kargada. Doon na ako natakot. Doon na ako nag-alala ng husto. Bakla ba ako? Isang Linggo na lang noon ay gragraduate na ako ng grade six. Labintatlong taong gulang na ako noon at bagong karanasan sa akin ang pagmamasturbate. Iyon bang sarap na sarap pa akong hinahagod ang aking kargada gamit ang pinabulang sabong panlaba namin. Nagkaroon kasi ako ng pagkakataong ipuslit ang isang lumang magazine ni Ate Champagne na centerfold si JC Castro na sobrang pinagpapantasyahan ko noon. Walang tao sa bahay dahil alam kong nasa bukid si tatang at si nanang naman ay nasa lamay sa may patay malapit sa bahay. Binasa ko ang kamay ko ay nilagyan ng kaunting sabong panlaba. Hinubad ko ang short ko at ipinatong ang magazine na ang naroon ay ang malaking picture ni JC. Nag-imagine muna ako at nang galit na galit na ang aking kargada ay sinimulan kong nilaro. Malapit na ako noong labasan ng biglang pumasok si tatay sa aming kubo. Huli na para itago ang kababuyang ginagawa ko dahil tumalsik ang aking malinaw-linaw pang t***d. At dahil sa nanghihina ako ay wala na akong pagkakataon itaas ang aking short, itago ang nilalabasan kong kargada at itago ang pinagpapantasyahan kong malaswang babasahin. At noon, dahil doon, nag-umpisa na akong pahirapan hindi lang ng aking pagiging dukha kundi ang katotohanang ako'y isang bakla. Isang pananakit ng isang ama sa isang anak na sinundan ng unang pagkabigo ko sa una kong pag-ibig ang susunod ninyong matutunghayan. *********************************************************************************************************** Hindi ko alam kung ano ang sasabihin ko. Huli sa akto na walang maisip na paliwanag. Iyon bang wala kang kawala kundi tumahimik at hintayin ang paghusga kundi man ang tuluyang hatulan. Parang nangangatal ako noon ng hiya. Hindi ko alam kung ano ang una kong gawin. "Tang-ina! Anong ginagawa mong kababuyan!" Lumapit si tatang sa akin. Tinaas ko ang short ko at agad kong dinampot ang magazine. Tinago ko iyon sa likuran ko na parang nahimasmasan sa mahabang pagkahimbing. "Wala ho." pagsisinungaling ko kahit alam kong nakita niya. Alam ko namang nakita na niya ngunit nagtanong pa siya kaya iyon lang ang alam kong isagot. "Tignan ko nga yang tinatago mo. Akin na 'yan! Huwag mong hintaying magalit pa ako sa iyo." Tumingin ako sa kaniya noon. Gusto kong tantiyahin muna kung ano ang gagawin ni tatang mula pagkabata ko, ngayon ko lang siya nakita na ganoon ang tingin niya sa akin. "Wala ho 'to. Hiniram ko lang po ito. Hindi po akin." Sa katulad kong kahit sukol na ay gumagawa parin ng paraan para maabsuwelto ngunit nang nagsimula na siyang magbilang ay alam kong kahit anong gawin kong pagtanggi ay titignan at titignan niya iyon. Yumuko ako. Inabot sa kaniya ang magasin na puno ng mga hubad na kalalakihan. "Ano tong...Tang-ina, bakla ka? Ano? Sumagot ka hayop ka, anong ibig sabihin nito ha? Binabae kang animal ka!" Kung may isang salitang kinaiinisan kong marinig noon ay ang sabihan akong bakla o binabae. Oo nga't alam kong ganoon ako at nararamdaman ko iyon ngunit iyon ang unang pagkakataong narinig kong tinanong ako at tinawag na bakla na para bang para sa akin ay isang nakapalaking kahihiyan at pagtapak sa aking pagkatao. Isa pa, bakit mula pagkabata ko naririnig ko ng tinatawag ako ng hayop ka... animal ka! Tapos ngayon kinabitan na ng buong binabae kang animal ka? Tumingin ako sa mukha ni tatang noon. Galit siya. Galit na galit at naghihintay siya ng isasagot ko. "Lalaki po ako, tang." Mahina kong sagot tuluyan ng tumulo ang aking luha. Umiiyak ako sa takot. At sa isang iglap ay isang malakas na suntok sa panga ko ang pinatikim ni tatang sa akin. "Sige, tarantado ka, lumaban ka. Ipakita mo sa akin na lalaki ka gago!" hinawakan niya ang leeg ko at hindi ako makahinga sa sakal niya sa akin. Pakiramadam ko ay napakatagal ng pagkakasakal niya sa akin na wala ng naiipon pang hangin sa aking baga. Nalulunod na ako at umiinit na ang buo kong mukha sa pamumula. Luha, sipon at laway na ang lumalabas sa akin at dahil kung hahayaan ko pang tatagal ang pagkakasakal sa akin ni tatang ay tuluyan na akong malagutan ng hininga. Tinutulak-tulak ko ang dibdib niya. Nagmakaawa ang luhaan kong mga mata at pinilit kong magsalita para magmakaawang tanggalin na niya ang kamay niya sa aking leeg ngunit tanging laway lang at ungol ang lumalabas sa akin. Pinilit kong tanggalin ang kamay niyang nakasakal sa akin ngunit malakas ang kaniyang mga daliri. At tanging malakas na tadyak sa kaniyang sikmura ang alam kong paraan para makahinga akong muli. At nang nabitiwan niya iyon ay parang napakahalaga sa akin ang bawat paghinga. Nahuli ng pang-amoy ko ang kaniyang amoy alak na hininga. Nakainom siya. Napaluhod ako sa pagkahina kasabay ng sunud-sunod ding pag-ubo. Ngunit hindi pa ako nakakabawi sa panghihina ay isang malakas na sipa naman ang pinakawalan ni tatang sa aking tadyang, isa pa bang sipa sa aking mukha na tinamaan ang aking bibig dahilan para dumugo at sumabog iyon. napasadsad ako sa gilid n gaming kubo at nakita ko ang pagtulo ng dugo mula sa aking bunganga pabagsak sa yari sa kawayan naming suwelo. Doon na ako natakot ng husto. Naisip ko ng lumayo doon at nang palapit muli si tatang sa akin ay sinikap kong tumayo at kumaripas ng takbo. Dinig na dinig ko ang kaniyang sigaw... "Tang ina kang bakla ka. Magpakalalaki ka kung ayaw mong patayin kita. Nag-iisa kang anak hayop ka tapos bakla ka pa. Kung hindi ka pa magpakalalaki tang ina mo, ako ang papatay sa iyo. Hindi ko pinangarap na magkaroon ako ng baklang anak gago ka!" Noon ay gusto kong lumayo. Doon sa hindi ko marinig ang panlalait niya sa aking pagkatao. Tumakbo ako ng tumakbo papunta sa ilog hanggang nakarating ako sa may kakahuyan. Nagpahinga ako sa silong ng isang sampalok at doon ay parang tao na kinausap ko ang punong iyon. "Bakit gano'n sila? Nang gumawa ako ng tama, nagsisikap para makapag-aral sa sarili kong kayod, nagbigay ng karangalan sa school at napromote mula Grade four to Grade six, yung pagiging mabuti kong anak, yung pagiging masipag ko't maasahan sa lahat ng gawaing bahay? Bakit hindi nila napansin iyon? Bakit hindi ako nakita man lang? Ngayong nakagawa ako ng isang kasalanang hindi ko naman sinasadya ay ngayon ako napansin? Sabi ng teacher ko, kapag daw nagagalit ang mga magulang namin sa amin ay mahal na mahal daw nila kami. Sa pananakit ni tatang sa akin kanina, sa sobrang galit niya sa akin? Ibig bang sabihin no'n ay mahal na mahal niya ako? Simbolo ban g pananakit na iyon ang pagmamahal sa akin?" Umiyak ako ng umiyak. Naiinis ako sa sarili ko. Sana hindi ko na lang ginawa iyon. Sana lang pinilit ko na ang sarili kong tumingin sa mga pictures nina Rosana Roces, Amanda Page at iba pa. O sana, hindi na lang nagpadala sa kalibugan. Nagsisisi ako. Kung galit ako sa ginawa sa akin ni tatang, mas nagagalit ako noon sa sarili ko dahil ako mismo ay hindi ko tanggap na magiging ganoon ako. Takot akong tanggapin iyon. Ayaw ko... ayaw ko at ayaw ko kung ano ang umuusbong sa akin. Dumaan ang oras at maggagabi na. nagugutom na din ako. Nagsimula nang lamunin ng dilim ang liwanag. Naglabasan na ang mga lamok. Noon ko lang naranasang umupo si silong ng kahoy at inabot ng gabi. Natatakot akong umuwi ngunit wala akong ibang mapuntahan. Natatakot din ako dahil bigla kong naalala ang mga kuwento ng mga kalaro ko tungkol sa puno ng balete na tanaw lang sa kinauupuan kong puno ng sampalok. Tumatayo ang mga balahibo ko sa nililikha ng utak kong mga haka-hakang may white lady daw doon, may kapre, may paring pugot ang ulo at lumilipad sa ere, may madreng lawit ang dila, may babaeng malaki na may kargang sanggong na duguan ang mga mata at dahil hindi ko na makayanan pa ang takot ay bigla akong napatakbo palayo doon sa lugar na iyo at ang tanging alam kong puntahan ay ang aming munting kubo. Nauuhaw ako, nagugutom at pinapapak ng lamok ngunit natatakot parin ako sa mga suntok ni tatang. Alam kong gabi na noon. Matagal na kasi ang paglatag ng dilim at halos lahat ng mga ilaw ng mga kapit-bahay namin ay nakapatay na din. Ngunit bukas pa ang gasera sa aming bahay. Narinig kong parang may lumabas sa bahay. Sinilip ko at si nanang na parang hindi mapakali at nang alam kong ako ang kaniyang hinihintay ay lumabas na rin lang ako sa pinagtataguan ko. "Nang..." garalgal kong boses na parang naiiyak ngunit nangangatog din ako sa takot. Paano kung katulad din siya ni tatang na papaluin lang ako? Paano kung panigan niya si tatang imbes na ako? "Diyaske kang bata ka! Saan ka nagpunta?" "Nang, si tatang po kasi!" tuluyan ng umagos ang mga luha ko. Hindi ko na kasi kayang pigilan dahil parang kahit mataas ang boses ni nanang nang sinabi niya iyon ay alam kong hinihintay niya ang pag-uwi ko at hindi siya makatulog nang wala ako. "Kumain ka na ba? Saan ka nagtago? Ano ba kasi ang ginawa mo?" "Nang, kasi..." hindi ko kasi alam kung alin ang uunahin kong sagutin. Kung yung una at pangalawang tanong madali lang sagutin, ang hindi ko kayang ipaliwanag ay ang pangatlo. "Pumasok ka na sa loob at nang makakain ka na muna dahil may natira pa naman na kakanin na naibulsa ko para sa iyo kanina sa lamay. Mahugasan narin natin ang mga sugat mo at pagkatapos ay mag-usap tayo sa labas dahil baka magising ang tatang mo." Nang nililinis na ni nanang ang sugat ko sa mukha ay lalo akong napaluha. Nakaramdam ako na parang kahit pala papaano ay may kakampi parin ako, na kahit paano ay may nagmamahal parin pala sa akin sa kabila ng aking pagkatao? Naisip kong bakit sa tinagal-tagal ng panahon ay ngayon ko lang naramdaman kay nanang na mahal niya ako? Maghapon lang akong nawala. "Halika sa labas at mag-usap tayo ha? May mga sasabihin ako sa iyo." Sumunod ako sa kaniya. "Anak.." Napatingin ako sa kaniya. Hindi ko inaasahang matatawag niya ako ng anak. Napakatagal kong hinintay na isa sa mga magulang ko ay matawag nila ako ng ganoon. "Gusto ko lang malaman mo na hindi mo tunay na ama si tatang mo. Nabuntis ako ng amo ko nang nagkatulong ako sa isang mayamang pamilya at boyfriend ko noon ang tatang mo. Dahil tatanga-tanga ang nanang mo at puro paglalaba lang, pamamalantsa ang alam at paglilinis ay hindi niya inako ang responsibilidad niya sa iyo. Nagpagamit ako sa kaniya dahil sa sobrang guwapo ang ama mo. Nabaliw ako sa kaniya. Lahat ibinigay ko hindi dahil mayaman siya kundi dahil minahal ko siya. Ngunit sino namang amo ang papatol sa no read, no write lang na kasambahay? Sino ang aakong nakabuntis ng hamak lang na katulong? Pinalayas ako at ang masakit ay hindi ka pa tinanggap bilang anak niya." Napatingin ako kay nanang. Nakaramdam ako ng awa lalo na ng nakita ko ang dalawang butil ng luha na umagos sa kaniyang pisngi. Tinignan niya ako. Tinitigan ng husto at saka niya ako niyakap. Yumuyugyog ang kaniyang balikat. "Anak, sa tuwing nakikita kita ay naalala ko ang ama mo. Guwapong-guwapo pero ang galit ko sa kaniya ay napunta sa iyo lalo pa't magkamukhang-magkamukha kayo. Parang bumabalik kasi ang ginawa niyang pagtalikod at pagpapalayas sa akin ng kaniyang mga magulang na ni hindi man lang ako pinahalagahan ng ama mo. Dahil ba mahirap lang ako? Binalikan ko ang tatang mo, inako niya ang responsibilidad na dapat ay sa ama mo. Ngunit habang tumatagal ay lalo siyang nag-iiba sa ating dalawa. Kung sana alam kong hindi bukal sa loob niyang tanggapin ang nangyari ay malayong nagpakasal ako sa kaniya. Kahit sana anong kahihiyan pa ang sabihin ng tao sa akin ay sana binuhay na lang kitang mag-isa. Hindi ko alam kung makitid lang ang tatang mo o sadyang dinamdam niya ang nangyari sa amin kaya hanggang ngayon ay wala ka pang kapatid. Kanina nang hindi kita naabutan dito at nang nakita ko ang dugo sa suwelo natin at ilang oras na nawala ka ay parang himatayin ako sa kaiisip kung nasaan ka. Bigla kong naramdaman ang kahalagahan mo sa akin. Anak, patawarin mo ako kung madami ang naging pagkukulang ko sa iyo. Nang di kita makita dito sa paligid at alam kong binugbog ka ng tatang mo ay nagsimulang naramdaman ko na..." Hinintay ko ang susunod niyang sasabihin. Gustong-gusto kong margining iyon ngunit tumigil siya. Tumingin ako sa kaniya. "Anong naramdaman niyo, nang?" Muli niyang niyakap ako at hinalikan sa aking batok... "Anak, mahal na mahal kita... naramdaman kong hindi ako kumpleto kung hindi kita nakikita dito." Tuluyan na din akong nahagulgol. Naintindihan ko ang lahat at naawa ako kay nanang. Sa unang pagkakataon ay natulog ako sa tabi niya. Nang kinumutan niya ako ay alam kong sa mahabang panahon ay nahanap ko na ang puso ni nanang. Alam kong may kakampi parin ako sa aking buhay. May nagmamahal parin sa akin. Nagsimula ding hindi naging maganda ang trato ni tatang sa akin. Lagi niya akong bibulyawan. Wala akong nagagawang tama ngunit sa tuwing sasaktan niya ako ay si nanang ang laging pumapagitna. At kung ganoon na ay si tatang ang umaalis. Tatlong araw bago ang graduation ko ng Grade six ay tinanong ko si nanang tungkol sa tunay kong ama. "Mayaman sila anak. Mayaman na mayaman. Nakuha mo ang kaniyang tangkad at guwapo. Kung siguro sa Manila ka din nakatira, siguradong magiging katulad mo din siya ng kutis." Nakangiting kuwento ni nanang sa akin. "Ano hong pangalan niya nang? Siguro matatanggap niya ako kung makita niya ako ngayon." "Iyan ang huwag na huwag mong gagawin dahil ayaw kong mapagdaanan mo ang ginawa sa akin. Tama ng ako na lang ang winalang-hiya at binastos ng pamilya niya anak. Wala silang puso at kaluluwa. Hinding-hindi ka nila matatanggap kaya magsumikap ka para sa sarili mo.wala kang ibang aasahan ngayon kundi ang sarili mong kakayahan." Hindi na ako nagsalita pa dahil may nakita akong pag-iimbot at sakit ng loob kay nanang ngunit ipinapangako ko sa aking sarili na pagdating ng araw, ipapamukha ko kung sinuman ang tunay kong ama na pagsisisihan niyang ginawa niya sa amin. Nagtapos ako ng Elementary. Hindi ako nakakuha ng parangal dahil walang maidonate na kahit ano ang pamilya ko. Matalino ako ngunit wala akong pera ngunit alam kong babawi ako at sapat na sa akin na sa araw ng aking pagtatapos ay hidi ako nag-iisa sa aking upuan. Naroon si Nanang sa tabi ko. Proud na proud na nakatapos ang anak niya. Lumuluha siya ng abutin ko ang una kong diploma. Ngunit alam kong hindi lanng dalawa o tatlo ang iaabot ko sa kaniya. Pangarap kong iahon siya at darating ang araw na haharap kaming dalawa ng aking ama para ipamukha kung ano ang narating nang pinabayaan niyang anak at inalipusta niyang babae. At nang ako ay nasa high school na ay siya namang pagdagsa ng sunud-sunod na pagsubok sa buhay naming mag-ina. Isang karumal-dumal na trahedya ang nangyari sa aming pamilya. Iyon na din ang panahon na pilit kong nilabanan ang mali kong nararamdaman kasama ng pagkapahiya, pagkabigo at ang tunay na mapait na mga karanasan ng mga tulad kong alanganin.